mehmet reşat

1909-1918 yılları arasında hüküm süren osmanlı padişahıdır. 2 kasım 1844’de istanbul’da, sultan abdulmecid’in oğlu olarak doğdu. annesi gülcemal kadınefendi idi. babasının yenilikçi düşünceleri ile yetişti. sarayda özel eğitim gördü. arapça, farsça ve islam ilimleri öğrendi. mevleviliği benimsedi. ağabeyi ii. abdülhamid’in tahta çıkmasıyla veliaht ilan edildi. 31 mart olayından sonra tahtan indirilen abdülhamid’in yerine geçti.

27 nisan 1909’da, 65 yaşında iken padişah olan mehmet reşat’ın saltanatının ilk dönaminde doğu anadolu’da ayaklanmalar çıktı. v. mehmet, olayları yatıştırmak ve siyasal birliği korumak amacıyla rumeli’de bir geziye çıktı. bu sırada arap ülkelerinde de bağımsızlık hareketleri baş göstermeye başlamıştı. bu karışıklıklardan yararlanan italya, 1911’de trablusgarp ve bingazi’ye asker çıkardı. ardından 1912’de, 12 adayı işgal etti. v. mehmet’in savaşı önleme çabaları sonuç vermedi. trablusgarp savaşı olarak bilinen osmanlı italyan savaşına son veren uşi (ouchy) antlaşması ile 15 ekim 1912’de trablusgarp ve bingazi italya’ya bırakıldı.

v. mehmet, 23 ocak 1913’deki babıali baskınından sonra, devlet yönetimindeki tüm denetimini yitirdi. bu tarihten sonra devlet yönetimi tamamen enver paşa ve talat paşa’nın eline geçti. 1909 kanuni esasi değişikliklerinden sonra meşruti bir kimlik kazanan osmanlı devletinde, v. mehmet, parlamento, monarşi kurum ve kurallarına genellikle saygılı davrandı. bu yeni düzenin sonucu, sorumlukları dolayısıyla da yetkisi bulunmayan simgesel bir devlet başkanı oldu. ittihat ve terakki fıkrasının, özelikle 1913’den sonra, heyeti mebusan ve hükümetin en yetkili gücü haline gelmesinde v mehmet’in payı büyüktür. v. mehmet reşat, 3 temmuz 1918 yılında istanbul’da öldü.