manastırlı hamdi efendi

nutuk’tan...

bu vatansever ve cesur, manastırlı hamdi efendi olmasaydı, istanbul felâketinden haber almak için, kimbilir, ne kadar çok beklemek zorunda kalacaktık. istanbul’da bulunan nâzır, milletvekili, komutan ve teşkilâtımızdan bir kimsenin çıkıp da bize vaktinde haber vermeyi düşünememiş olduğu anlaşılıyor.

demek ki, hepsini heyecan ve korku bürümüştü. bir ucu ankara’da bulunan telin istanbul’da bulunan ucuna yanaşamayacak kadar şaşkın bir duruma gelmiş olduklarına hükmetmek, bilmem ki doğru olur mu? telgraf memuru hamdi efendi, daha sonra ankara’ya gelerek karargâhımız telgraf memurluğunu yapmıştır. kendisine borçlu olduğum teşekkürü burada açıkça ifade etmeyi millî ve vatanî görevlerimden sayarım.

efendiler, bu durum üzerine, meydana gelebilecek bir felâketin önüne geçmek için şu emri verdim:

bütün vali ve mutasarrıflara,
sivas’ta 3’üncü kolordu,
bandırma’da 14’üncü kolordu,
ankara’da 20’nci kolordu,
erzurum’da 15’inci kolordu,
konya’da 12’nci kolordu,
diyarbakır’da 13’üncü kolordu komutanlıklarına,
izmir cephesinde refet beyefendi’ye,
balıkesir’de 61’inci tümen komutanlığı’na,
bütün müdafaa-i hukuk merkez hey’etleri’ne ve yönetim kurullarına

telgraf, ivedi ankara, 16.3.1920

bugünkü duruma göre, milletimi, medeniyet dünyasının insanca duygularla dolu vicdanlarına ve bütün islâm dünyasının manevî birliğine güvenmekle birlikte, dost olsun düşman olsun, bütün resmî dış dünya ile geçici olarak bir süre için ilişki kuramayacaktır.

bugünlerde, yurdumuzdaki hristiyan halka karşı göstereceğimiz insanca davranışın değeri pek büyük olduğu gibi, hiçbir yabancı hükûmetin açıktan veya dolaylı yoldan yardımını görmeyen hristiyan halkın tam bir huzur ve sükûn içinde yaşamaya devam etmeleri, ırkımızın yaratılıştan bezenmiş olduğu medenî kabiliyetine kesin bir delil olacaktır.

yurt çıkarları aleyhinde çalıştıkları görülenler ile, memleketin huzur ve güvenliğini bozanlar hakkında, din ve milliyet ayrımı yapılmaksızın, kanun hükümlerinin eşit olarak ve şiddetle uygulanmasını; bulundukları yerlerdeki mahallî idarelere bağlılık gösteren ve vatandaşlık görevlerini yapmakta kusur göstermeyenler hakkında ise, yumuşak ve şefkatli davranılmasını özellikle ister, bu hususların bütün ilgililere hemen bildirilmesini ve bütün yurttaşlara uygun vasıtalarla duyurulmasını rica ederiz, efendim.

müdafaa-i hukuk heyeti
temsiliyesi adına

mustafa kemal

devamı için:

(bkz: itilaf kuvvetleri nin yapmak istedikleri tebliğ)