lizbon

neolitik çağ’dan roma imparatorluğu’na
neolitik çağ’da bölgede avrupa’nın atlantik kısmında yaşayan iberler yerleşmişti. şehrin çevresindeki arazide hâlâ ayakta kalmış dolmenler ve menhirler gibi dinî anıtlar bu halk tarafından yapılmıştır. ilk binyılın sonunda bölgeyi işgal eden keltler iberlerle karışmış ve keltçe konuşan cempsi gibi yerel kabileler ortaya çıkmıştır.

são jorge kalesi’nin bulunduğu tepenin güney eteklerinde yapılan kazılar sonucunda elde edilen arkeolojik bulgular, mö 1200 yılından beri şehrin merkezi olan bu bölgede bir fenike ticaret postasının kurulu olduğunu göstermektedir. tejo nehri’nin halicinin oluşturduğu olağanüstü güzellikteki doğal liman, cornwall ve kalay adalarına (günümüzdeki scilly adaları) giden gemilere erzak sağlamak için ideal bir yerleşim yeriydi. şehrin adının nereden geldiğini araştıran teorilerden birine göre bu yerleşim yerinin adı fenike dilinde "güvenli liman" anlamına gelen allis ubbo idi. kuzeye yolculuk ederken erzak sağlama amacının dışında fenikelilerin, şehrin iber yarımadasının en geniş nehrinin ağzındaki konumundan yararlanarak daha içerideki kabilelerle değerli metal ticareti yapmaları da olasıdır. diğer ekonomik yerel ürünler arasında tuz, tuzlanmış balık ve o zamanlardan beri çok ünlü olan portekiz atları sayılabilir. kısa süre önce, orta çağ’dan kalma lizbon katedrali’nin ("sé de lisboa") altında, mö 8. yüzyıldan kalma fenike kalıntıları ortaya çıkarılmıştır.

eski yunanlar lizbon’a olissipo adını vermiştir. efsaneye göre truva’dan ayrılan ve yunan koalisyonundan kaçarak atlantik’e gelen odysseus (ulysseus) lizbon’u kurmuştur, bu nedenle şehir ismini ondan alır.

cailleux’nün [1] varsaydığı üzere eğer odysseus’un tüm yolculukları atlantik’te geçtiyse, şehri kuzeyden gelerek kurmuş ve sonra da günümüz cadiz şehri olduğu varsayılan yurdu ithaka’ya ulaşmak için güneydoğu yönünde cailleux’nün cabo de são vicente olduğunu söylediği malea burnu’nu geçmeye çalışmıştır. şehrin fenikeliler tarafından, bölgeye eski yunanların gelmesinden önce kurulduğu düşünülmektedir. şehrin yunanca olan adı sonraları halk arasında konuşulan latincede olissipona‘ya dönüşmüştür.