lev nikolayevic tolstoy

buyuk rus yazari lev nikolayevic tolstoy (leo tolstoy), 9 eylul 1828’de tula’da bulunan ailesine ait yasyana polyana malikanesinde dogdu. iki yasinda annesini ve dokuz yasinda babasini kaybetti. anne ve babasinin olmamasi sebebiyle egitimini halalari ustlendi ve 1943 yilinda dogu dilleri okumak uzere kazan universitesi’ne gonderildi. fakat uzun bir sure gecmeden buradaki egitimini yarida birakti ve hukuk fakultesi’ne gecti. bu fakultedeki egitimini de yarida birakti ve 1847 yilinda, dogdugu yer olan yasyana polyana’daki ciftligine geri dondu. aradan uc yil gectikten sonra, 1851’de rus ordusuna yazildi ve 1854-55 arasi kirim savasin’da topcu tegmeni olarak gorev yapti.


bu donemde otobiografik eserler olan cocukluk, ilk genclik ve genclik’i ve ayrica tipi, iki suvari subayi ve toprak agasi’nin sabahi’ni yazdi. bu ilk basarilarindan sonra kendini edebiyata adamaya karar veren tolstoy, savastan sonra st. petersburg’a gitti, fakat burada birini radikal demokrat n. cernisevski, digerini muhafazakar liberal i. turgenyev’in temsil ettigi iki edebi kampla anlasamayarak 1857’de isvicre, almanya ve fransa’yi kapsayan bir seyahate cikti. bu donemde egitim kurumlariyla ilgilenmeye basladi ve rusya’ya donerek ciftligindeki koylu cocuklari icin bir okul acti. 1860’ta ikinci bir avrupa seyahatine cikarak buradaki egitim kuramlarini ayrintili bir sekilde inceledi. bu incelemelerin neticesinde, bati’nin yapay ve maddeci uygarligini, insani bozan bir etken olarak gormeye basladi. avrupa seyahatini bitirip rusya’ya dondugunde serflik kaldirilmisti. tolstoy, kendi bolgesinde eski serflerle toprak sahipleri arasindaki toprak ve borc anlasmazliklarini cozmek uzere yargiclik gorevini ustlendi.


1862 yilinda komsu ciftliginin sahibinin kizi olan sofya andeyevna bers’le evlendi ve bu evliliginden on uc cocugu oldu. bu donemde yazar, “kazaklar”, “sivastopol hikayeleri” ve belkide en buyuk romani olan “savas ve baris”i yazdi. napolyon savaslari sirasinda, 1865’de yazdigi "savas ve baris", yasama sunulan bir destan olarak nitelendirilir. bu romanda genis bir zaman surecinden bahsedilmesi, somut ozelliklerin canlandirilmasinda kaydedilen yuksek basari duzeyi, sayilari bes yuzu asan sayida kisiyi icermesi, oykunun dallanip budaklanarak ilerlemesi bu eseri basyapitlardan biri haline getirmistir. eser genis ve detayli olmasi nedeniyle tarihi bir belgesel niteligi dahi tasir . bu kadar cok sayida karaktere ragmen, her bir karakter digerlerinden cok farkli ozellikler tasir. tolstoy, “savas ve baris” adli eserinin yayimlanmasindan sonra, yildan yila artacak bir bunalima girdi. bu bunalimin izleri, 1877 yilinda yayimlanan, ikinci buyuk romani sayilabilecek “anna karenina” adli romaninda da gorulur. bu romanda yazar, aileleri mutsuzluga goturebilecek etmenleri arastirip, kendimizi sorgulamaya sevketmistir.


tolstoy, 1880’den sonra hristiyanliktaki olumsuzluk dusuncesini, ortodoks klisesi’ni ve her turlu siyasal iktidari yadsiyan, kendine ozgu bir tur hristiyanlik anarsizmi gelistirmeye basladi. dusuncelerini acikladigi ‘‘dogmatik teolojinin elestirisi’’, ‘‘o halde ne yapmaliyiz?’’ ve ‘‘tanri’nin hukumdarligi kendi icimizdedir’’ adli makalelerin yayimlanmasindan sonra 1901’de kilise tarafindan afaroz edildi. bu donemde yazdigi “ivan ilyic’in olumu”, “kreutzer sonat”, “haci murat” ve son buyuk romani sayilabilecek “dirilis” gibi eserleri, ayni manevi arayisa, ahlâksizlikla sucladigi sanati ve dogmalar ve mucizeler ureten kilise’yi yadsiyisina isaret eder.


1900’lerden itibaren bir yandan mulkiyet konusundaki radikal fikirleri nedeniyle ailesiyle arasi acilirken, diger yandan aydin rus gencleri arasinda giderek daha cok tanindi. bu ikisi, derin bunalimini ve manevi yalnizligini arttirdi. 7 kasim 1910’da ailesini terk etmeye karar vererek yanina en kucuk kizi ve doktoruyla yola cikti. ancak birkac gun sonra astapovo tren istasyonunda zaturreden olmus olarak bulundu.

kaynak : kimkimdir.gen.tr

(bkz: kazaklar)

(bkz: agdaki ku$lar)

(bkz: kroycer sonat)

(bkz: aile mutlulugu)

(bkz: vah$i zevkler)

(bkz: ve i$ik karanlikta parliyor)

(bkz: sava$ ve bari$)

(bkz: itiraflarim)

(bkz: insan ne ile ya$ar)

(bkz: dirili$)

(bkz: haci murat)

(bkz: anna karenina)

(bkz: cocukluk)

(bkz: sanat nedir)

(bkz: olum manifestosu)

(bkz: masallar)

(bkz: sivastopol)

(bkz: din nedir)

(bkz: icimizdeki $eytan)

(bkz: erik cekirdegi)

(bkz: hayat uzerine du$unceler)

(bkz: kucuk $eytan)

(bkz: uc olum)

(bkz: hayati sorgulamak)

(bkz: $eytan)