mary tudor

tudor hanedanı'ndan viii. henry ile ispanya kralı'nın kızı aragonlu catherine'in kızıdır. katı bir katolik olarak yetişmiştir, hükümdarlığı boyunca yaptığı eylemler nedeniyle kanlı mary olarak anılmıştır. iyi bir eğitim almış, küçük yaşlardan itibaren latince, fransızca ve ispanyolca konuşmuştur.

mary, babası kral viii. henry, anne boleyn'le evlenmek için annesi bir kenara atıldığında gözden düştü. annesi boşanmaya karşı direndi ve sonuçta sürgüne gönderildi. sürgün yılları boyunca mary ile annesinin görüşmesine izin verilmedi. henry, papalığın boşanmasına izin vermemesi üzerine roma'dan ayrılıp anglikan kilisesi'ni kurdu ve aragonlu catherine'in kendisinden önce abisi arthur ile evlenmiş olmasını gerekçe göstererek evliliğini geçersiz kıldı, bu da mary'yi piç konumuna düşürdü, unvanı alındı ve tahttaki haklarını yitirdi.

anne boleyn, henry ile evlenip i. elizabeth'i doğurduğunda mary, bebeğe bakması için bakıcı olarak görevlendirildi. henry'nin kiliseyi ayırdığı, anne boleyn ve ülkenin yarısının protestanlığı uyguladığı ve yaydığı yıllarda katı katolik inançlarından taviz vermedi.

henry ölmeden önceki yıllarında, son karısı catherine parr'ın da çabalarıyla mary'yi tekrar taht sırasına aldı. ancak sırada mary'den önce, kralın jane seymour'dan olan oğlu protestan vi. edward vardı.

henry'nin ölmesinin ardından planlandığı gibi vi. edward tahta geçti. ingiltere, edward'ın yönetimi altındaki yılları da protestan olarak sürdürdü ancak altı yıl sonra edward hayatını kaybetti.

veraset sırasına göre tahta mary'nin çıkması gerekiyordu ancak yapılan bir komplo ile tahta henry'nin kardeşinin torunu jane grey çıkarıldı. sadece 9 gün kraliçe olan jane, mary ve taraftarları tarafından tahttan indirildi, komployu kuranlar ile birlikte jane de kule'ye hapsedildi. jane grey, 9 günlük kraliçe olarak da bilinir.

jane grey'in indirilmesinin ardından mary tahta oturdu ve taç giydi. mary'nin tahta çıkmasından kısa süre sonra, bu sefer i. elizabeth'in tahta çıkması için isyan çıkarıldı. ancak mary bunu da bastırdı, isyanın başında olan dük john dudley idama mahkum edildi, oğlu robert dudley ve elizabeth de tutuklanarak kule'ye gönderildi. ikisi de idam edilmedi ve bir süre sonra mary tarafından affedildiler.

mary bu esnada hem ülkeyi beraber yönetmek, hem de tahta varis bırakabilmek için ispanya prensi philip ile evlenme hazırlıkları yapıyordu. prens philip'in de ısrarlarıyla, halen kulede bulunan jane grey ve kocası idam edildi. mary ve philip evlendi.

ispanyol olan philip de katolikti ve mary ülkeyi tekrar katolikleştirme girişimlerine başladı. bu girişimlerle birlikte ülkede bir çok protestan diri diri yakıldı, idam edildi. 800e yakın varlıklı protestan ülkeden kaçtı.

mary tahta çıktığında ve evlendiğinde 40lı yaşlarına yaklaşmıştı. birkaç hamileliği olsa da bunların hiçbiri başarılı olmadı ve mary çok istediği halde bir çocuk sahibi olamadı. mary'nin arkasında bir varis bırakmayı çok istemesinin sebeplerinden biri, taht sırasında kendisinden sonra elizabeth'in olması ve protestan olan elizabeth'in, mary'nin bütün girişimlerini bitirip ülkeyi yeniden protestan inancına döndüreceğini bilmesiydi. ancak bütün çabalarına rağmen çocuk doğuramadı.

mary döneminde, ingiltere'nin fransa'daki toprağı olan calais kaybedildi ve bu mary'ye büyük prestij kaybettirdi. philip'in elizabeth ile dedikodusu çıktı, philip mary'yi bırakıp ispanya'ya geri döndü. bütün bunları mary'nın zaten kısmen bozuk olan sağlığını iyice bozdu ve beş yıllık bir hükümdarlık sonrasında mary, çocuksuz olarak hayatını kaybetti. tahta kendisinden sonra üvey kız kardeşi protestan i. elizabeth çıktı.