bedri rahmi eyüboğlu

’onde zeytin agaclari arkasinda yar
sene 1946 mevsim sonbahar
onde zeytin agaclari dallari neyleyim
yar yoluna dokulmedik dilleri neyleyim
yar yar
seni kara sapli bicak gibi sineme sapladilar
degirmen misali doner basim
sevda degil bu bir hisim
gel gor beni darmadagin
tel tel cozulup kalmisim
yar yar
canimin cekirdeginde diken var
gozumun bebeginde sitem var..’

dizelerinin sahibi yazar kisi..

(1913-1975)

gorele’de dogdu. guzel sanatlar akademisi’ni bitirdi. iki yil da paris’te
egitim gordu. yurda dondukten sonra, akademi’nin resim bolumu’ne ogretim
uyesi olarak atandi. bu gorevi, olum tarihi olan 1975’e kadar surdu.

siir kitaplari:
yaradan’a mektuplar (1944), karadut (1948), tuz (1952), ucu birden (1953),
dordu birden (1956), karadut 69 (1969), dol karabakir dol (1974), yasadim
(1977).

``...dizginlenemeyen bir cosku, bir yasama sevinci ve renkler. bir de
halk sanatinin masal, siir, deyis, resim vb. her turune karsi asiri bir
hayranlik. bu dort oge cevresinde kurulmus, ortalama siir okuyucusunu hemen
sariveren, uzun sure akildan cikmayan, her vesileyle animsanan bir siirdir
bir siirdir bedri rahmi’nin siiri... ne var ki, o’nun siir cizgisi, icinde
yer aldigi orhan veli kusaginin oteki sairlerininkiyle benzememistir...
bicim sorunu uzerinde fazla durmadan, bulduguyla yetinerek yazmistir...
bugun yaradan’a mektuplar’i, karadut’u, tuz’u actigimizda bircok siirin
eskimis, okunmaz olmus oldugunu goruyoruz... ozensiz, calakalem yazilmis
olmalarindan.


(bkz: kara sevda)
(bkz: karadut)
(bkz: paramparca)
(bkz: sitem )
(bkz: turkuler dolusu)

(bkz: bahar ve biz)

(bkz: bre)

1911’de trabzon görele’de doğdu. 21 eylül 1975 pazar günü istanbul’da yaşamını yitirdi. türkiye’nin en usta ressamlarından. trabzon lisesi’ni bitirdi. lise yıllarında öğretmeni zeki kocamemi’nin ilgisiyle resme yöneldi. istanbul güzel sanatlar akademisi resim bölümü’ne girdi. nazmi ziya güran ve ibrahim çallı’dan ders aldı. 1931’de diplomasını almadan okulu bırakıp fransa’ya gitti. djon ve lyon’da özel atölyelerde çalıştı. ardından paris’e geçti. 1933’te ingiltere’ye gitti, aynı yıl yurda döndü. 1934’te yaptığı 30 resimle yurtiçi ve dışında sergilere katıldı. 1936’da güzel sanatlar akademisi’nden diplomasını birincilikle aldı. aynı yıl akademinin resim bölümünde leopold levy’nin asistanı oldu. ses dergisi’nde sanat ve estetik konusunda düzenli yazılar yazdı. şiire lise yıllarında başladı. ilk şiirleri 1932’den sonra varlık, yeditepe, ses, insan gibi dergilerde yayınlandı. ilk şiir kitabı "yaradana mektuplar" 1941’de basıldı. şiirlerinde de resimlerinde olduğu gibi halk edebiyatının zengin motiflerinden esinlendi, yararlandı. yalın bir dille, içten lirik şiirler yazdı.
eserleri

şiir:
karadut 1948
tuz 1952
üçü birden 1953
dördü birden 1956
karadut 69 (1969)
dol karabakır dol (bütün şiirleri 1974)

gezi:
canım anadolu (1953)
tezek (1975)
delifişek (1975)

monografi:
nazmi ziya (1937)

deneme:
yaşadım (1977 ölümünden sonra)
resme başlarken (1977 ölümünden sonra)

http://www.edebiyatturk.net/

sabahattin eyuboglu’nun kardeşidir.

(bkz: en az uc dil bileceksin)

(bkz: yemin)

bedri rahmi eyüboğlu
1913-1975


limewire basic indir


bedri rahmi eyüboğlu, 1913 doğumlu, çağdaş türk resim sanatı’nın öncülerinden, ressam, şair, yazar.


1913’de , görele, giresun’da dünyaya gelen eyüboğlu, ailesinin beş çocuğundan ikincisiydi. trabzon lisesi’nde okurken, 1927’de, bu okula resim öğretmeni olarak atanan, zeki kocamemi’nin öğrencisi olan eyüboğlu, kocamemi’nin derslerinin etkisi ve okul müdürünün cesaretlendirmesiyle, 1929’da, istanbul güzel sanatlar akademisi’ne (mimar sinan üniversitesi) girdi.
akademi’de, nazmi ziya ve ibrahim çallı gibi ünlü ressamların öğrencisi olan eyüboğlu, 1930’da eğitimini bitirmeden, ağabeyi, sabahattin eyüboğlu’nun yanına, paris’e gitti. andré lhote’un yanında çeşitli resimler yapan eyübüoğlu, akademi’deki ilk yıllarından sonra, temel bilgilerini, lhote’un akademisinde edinmesine karşın, onun kübist ve konstrüktif yaklaşımını benimsemeyerek, dufy ve matisse’i kendine daha yakın buldu. 16 nisan 1936 tarihinde, paris’de tanıştığı, rumen asıllı eşi, eren eyüboğlu ile evlendi.

ilk kişisel sergisini 1934’de, bükreş’te açan ve aynı yıl katıldığı, akademi’nin diploma yarışmasında üçüncü olan eyüboğlu, bu derece ile mezun olmak istemediği için, diploma yarışmasına yeniden hazırlanmaya başladı. bu süre zarfında, çerkeş demiryolu yapımında çevirmenlik yapıyor, tekel genel müdürlüğü’nde çalışıyordu.

1936’da, hamam adlı kompozisyonuyla, diploma projesinde istediği başarıyı elde ederek birinci oldu. aynı yıl, moskova’da düzenlenen, çağdaş türk sanatı sergisi’ne katılan eyüboğlu, takip eden sene, cemal tollu’yla beraber, akademi’nin resim bölümü şefi léopold lévy’nin asistanı oldu.

eyüboğlu, chp’nin kültür programı çerçevesinde resim yapmak için, 1938’de edirne’ye, 1941’de de, çorum’a gitti. bu dönem boyunca, resimlerine, köy manzaraları, köy kahveleri, faytonlu yollar, gibi anadolu motifleri hakim olmuştur. bu yılların ardından eyüboğlu, halk sanatını sağlam bir kaynak olarak görmeye başladı. minyatürlerden de esinlenen eyüboğlu, anadolu kilimlerinin geometrik, soyut biçimlerini, çini, cicim, heybe, yazma ve çorapların bezeme düzenini ve renk uyumlarını kaynak olarak kullanarak, motifin ağırlık kazandığı, süslemeci bir tutumla resimler yaptı. sadece motifleri resme uygulamakla yetinmeyen eyüboğlu, renk ve malzeme araştırmalarına da girdi.

1940’lardan sonra duvar resimlerine yöneldi. ilk duvar resmini 1943’te istanbul kanatlarımın altında’da, ortaköy’deki, lido yüzme havuzu için yapan eyüboğlu, 1947’de, asmalımescit, istanbul’da, atölye ve galerisini açtı.

1950’de, ankara’da, eyüboğlu’nun o zamana kadar yaptığı işlerini kapsayan bir sergi düzenlendi. o sene, ikinci kez paris’e giden ve insan müzesi’nde (musée de i’homme) ilkel kavimlerin sanatını inceleyen eyüboğlu’nun, bu gezisi sırasında edindiği fikirler, stilini tamamen etkiledi ve yönlendirdi. aynı sene mozaik çalışmalarına başlayan bedri rahmi’nin, 272 m²’lik mozaik panosu, 1958’de, uluslararası brüksel sergisi’nde, serginin büyük ödülü olan altın madalyayı kazandı. 1959’da, paris’teki nato yapısı için, şimdi brüksel’de bulunan, 50 m²’lik bir mozaik pano daha hazırlayan eyüboğlu, 1960 ve 1961’de iki kez, birçok geziye katılıp, konferanslarda bulunduğu ve resim çalışmaları yaptığı, abd’ye gitti.

1969’da, sao paulo bienali’nde onur madalyası kazanan bedri rahmi, ayrıca, 1940’ta devlet resim ve heykel sergisi’nde resim dalında üçüncülük, 1943’te dördüncüsü düzenlenen aynı sergide, ikincilik ve 1972’de de, 33. sergide birincilik ödülünü aldı.

ölümünden sonra, 1976’da, ankara’da, "yaşayan bedri rahmi" adıyla bir sergisi düzenlenen eyüboğlu, aynı yıl, istanbul’da da, devlet güzel sanatlar akademisi’nde adına düzenlenen bir sergiyle anıldı.

1984’te, istanbul’da, "bedri rahmi - her dönemden" adlı bir toplu sergi açıldı.

sanat hayatı boyunca, çeşitli teknikleri deneyerek, gravür, mozaik, heykel ve seramik alanlarında birçok esere imzasını atan eyüboğlu, yazmacılığa da yöneldi, kumaş üstüne baskılar yaptı.

1927’de başladığı resim öğretmenliğini ölümüne değin sürdüren eyüboğlu, akademi’deki atölyesinde birçok öğrenci yetiştirerek, çağdaş türk resminin gelişimine katkıda bulundu.

1928’de, daha lise öğrencisiyken yazmaya başladığı şiirlerine, 1933’ten sonra yeditepe, ses, güney, insan, inkılapçı gençlik ve varlık dergilerinde yer verildi.

1941’den başlayarak çeşitli şiir kitapları basılan eyüboğlu’nun, masal, şiir, deyiş gibi türlere karşı duyduğu ilgi, şiirlerine de yansıdı. eyüboğlu, akıcı bir uslupla kaleme aldığı, gezi ve deneme yazılarında ise, sürekli gündeminde olan halk kültürü, halk sanatı konularına bakışını sergiledi.

halk dilinden ve şiirinden aldığı öğeleri, kendine özgü bir biçimde harmanlayarak, halk diline yaklaşma çabasını sonuna dek götüren eyüboğlu’nun, şiirleri, bu nitelikleriyle, resimleriyle büyük bir benzerlik gösterir.

bedri rahmi eyüboğlu, 21 eylül 1975’de, vefat etti.

kendisi ile alakalı bir sergi caddebostan kültür merkezi’nde gezilebilir. kendisinin kişisel eşyaları, tabloları ve yazmaları ilgi çekici unsurlardır.

karınca kaderince,bu can meşrebince yaşanmalıdır diyen şair.

"yalnızlığın kadarsın
yalnızlığın mis kokmalı
yalnızlık dediğin büyük bir zindan
dünyanın en kalabalık zindanı
dinden imandan cıkarır
ama öyle bir adam eder ki insanı.."