dünya miras listesinde türkiye

bütün insanlığın ortak mirası olarak kabul edilen evrensel değerlere sahip kültürel ve doğal sitleri dünyaya tanıtmak, toplumda sözkonusu evrensel mirasa sahip çıkacak bilinci oluşturmak ve çeşitli sebeplerle bozulan, yokolan kültürel ve doğal değerlerin yaşatılması için gerekli işbirliğini sağlamak amacıyla unesco’nun 17 ekim – 21 kasım 1972 tarihleri arasında paris’te toplanan 16. genel konferansında sorunun uluslararası bir sözleşme konusu yapılmasına karar verilmiş ve 16 kasım 1972’de dünya kültürel ve doğal mirasının korunmasına dair sözleşme kabul edilmiştir. türkiye, bu sözleşmeyi 23 mayıs 1982 tarihinde onaylanmış ve 1983 yılında resmi gazetedeyayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

2000 yılı sonu itibariyle dünya genelinde dünya miras listesine kayıtlı 690 kültürel ya da doğal varlık bulunmaktadır. bunların 530 tanesi kültürel/arkeolojik sit, 137 tanesi doğal sittir. 23 tanesi ise karma (kültürel/doğal) sittir. her yıl gerçekleşen dünya miras komitesi toplantıları ile bu sayı artmaktadır.

ülkemiz, kültür ve tabiat varlıklarını koruma genel müdürlüğünün sorumluluğu altında yürüttüğü çalışmalar neticesinde bugüne kadar dünya miras listesine 9 adet varlığımızın alınmasını sağlamıştır.

bu varlıklardan; istanbul, safranbolu, boğazköy, nemrut dağı, xanthos-letoon, divriği ulu camii ve darüşşifası, truva arkeolojik kenti kültürel, pamukkale ve göreme-kapadokya hem kültürel, hem doğal miras olarak listeye alınmıştır.

dünya miras listesindeki doğal ve kültürel varlıklarımız

sıra : 356
niteliği : kültürel
varlığın adı : istanbul’un tarihi alanları
dünya miras listesine alınma tarihi : 6.12.1985

sıra : 357
niteliği : doğal / kültürel
varlığın adı : göreme ve kapadokya milli parkı
dünya miras listesine alınma tarihi : 6.12.1985

sıra : 358
niteliği : kültürel
varlığın adı : divriği ulu cami ve darüşşifası
dünya miras listesine alınma tarihi : 6.12.1985

sıra : 377
niteliği : kültürel
varlığın adı : hattuşaş (boğazköy)
dünya miras listesine alınma tarihi : 28.11.1986

sıra : 448
niteliği : kültürel
varlığın adı : nemrut dağı
dünya miras listesine alınma tarihi : 11.12.1987

sıra : 484
niteliği : kültürel
varlığın adı : xanthos-letoon
dünya miras listesine alınma tarihi : 9.12.1988

sıra : 485
niteliği : doğal / kültürel
varlığın adı : pamukkale – hierapolis
dünya miras listesine alınma tarihi : 9.12.1988

sıra : 614
niteliği : kültürel
varlığın adı : safranbolu şehri
dünya miras listesine alınma tarihi : 17.12.1998

sıra : 849
niteliği : kültürel
varlığın adı : truva arkeolojik kenti
dünya miras listesine alınma tarihi : 2.12.1998

dünya miras merkezince 2000 yılı içinde onaylanan geçici (endikatif) listede aşağıdaki varlıklarımız yer almaktadır.

1) selimiye cami ve külliyesi (16. yy)

2) bursa ve cumalıkız osmanlı kentsel ve kırsal yerleşimleri (13. yy. 15. yy)

3) konya selçuklu başkenti

4) alanya kalesi ve tersanesi

5) selçuk kervansarayları denizli – doğubeyazıt güzergahı (13. yy)

6) ishakpaşa sarayı (17. yy)

7) harran ve şanlıurfa yerleşimleri (17. yy – 19. yy)

8) diyarbakır kalesi ve surları (12. yy)

9) mardin kültürel peyzaj alanı (13. yy)

10) ahlat eski yerleşimi ve mezar taşları (12. yy – 13. yy)

11) sümela manastırı (5. yy – 19. yy)

12) alahan manastırı (7. yy)

13) st. nicholas kilisesi (7. yy – 8. yy)

14) st. paul kilisesi, st. paul’s kuyusu ve çevresi

15) kekova

16) güllük dağı – termessos milli parkı