friedrich august von hayek

friedrich august von hayek, 1889 yilinda viyana’da dogmustur. dogal bilimcilerin agirlikta oldugu bir aile ortaminda yetismesine ragmen topcu subayi olarak gorev yaptigi birinci dunya savasi’ndan sonra sosyal bilimlere yonelmistir. viyana universitesi’nden 1921’de hukuk 1923 yilinda ise siyaset bilimi uzerine 2 sene ara ile 2 doktora almis olan hayek, 1924’te amerika donusunde sosyalizm fikirlerini benimsemek uzereyken ludwig von mises’in sosyalizm kitabindan etkilenmis ve dusuncesini degistirmistir. hayatinin bundan sonraki kisminda liberal felsefeyi ekonomi, siyaset felsefesi gibi bircok alanda basarili bir sekilde savunmustur.

hayek serbest piyasa duzeninin felsefi savunucularindandir. avusturya okulu’nun 20. yuzyildaki en onemli temsilcilerinden biridir. 1974’de nobel ekonomi odulunu almistir. merkezi ekonomik planlamanin insanlarin ozgurluklerini ve ihtiyaclarini kisitlayacagi tezini vurgulamis, cogulculugu ve ekonomik subjektivizmi savunmustur.

hayek’e gore iktisadi karar verme hakki, bireylerden, onlarin degerlerinden ve amaclarindan bagimsiz degildir (ekonomik oznellik, avusturya ekolu), karar verme haklari enformasyona sahip olan bireylerde olmalidir. rekabetci bir piyasada fiyatlar, insanlarin farkli mal ve servislere bictikleri gorece degerleri belirlemekte, bireyler de bunlara bakip istek ve ihtiyaclarini en iyi sekilde nasil karsilayacaklarina ve hatta o istek ve ihtiyaclarin neler olduklarina karar vermektedirler.

dusunsel bazda en buyuk rakibim olmustur.

"john maynard keynes helped the allied governments defend freedom by planning their wartime economies. friedrich von hayek thought government interference in the economy was a threat to freedom."

(bkz: commanding heights).