buyuk islam alimlerinden ve evliyanin meshurlarindan. kunyesi ebu muhammed’dir. muhyiddin, gavsu’l-azam, kutb-i rabbani, sultan-i evliya, kutb-u azam gibi lakaplarla anilmaktadir. babasi ebu salih musa bin abdullah, annesi fatima binti ebu abdullah ummu’l-hayr’dir. babasinin ismi kaynaklarda farklidir. peygamber efendimizin soyundan olup, hem seyyid hem seriftir. 1077
(h. 471)de iran’in geylan sehrinde dogdu, 1166 (h. 561)da bagdat’ta vefat etti. kabri bagdat’tadir.
once dogdugu yer olan geylan’da ilim ogrenmeye basladi. kucuk yasta kur’an-i kerimi ezberledi. daha sonra bagdat’a gidip, zamanin meshur alimlerinden ilim tahsiline devam etti. fikih ilmini, ebu hattab mahfuz, ebu’l-vefa, ali bin ukayl, ebu huseyin bin kadi ebu ya’la ve diger fikih alimlerinden; hadis ilmini, ebu galib bin bakillani, ebu said muhammed bin abdulkerim, ebu cafer
ve diger hadis alimlerinden; tasavvuf ilmini ise, ebu salih hazretlerinden, seyh ebu sa’id ali mahzumi’den ve ebu’l-hayr muhammed bin muslim debbas’tan tahsil etti. ilim tahsilini tamamladiktan sonra vaz ve ders vermeye basladi. derslerine devam edenler arasinda pekcok alim ve salih yetisti. fikih ve hadis ilimlerinde muctehidlik derecesine yukseldi. onceleri safii mezhebinde iken, hanbeli mezhebinin ortadan kalkmak uzere oldugunu gorerek hanbeli mezhebine gecti. boylece bu mezhep yayildi. bir ara vaz ve ders vermeyi birakip, yalnizligi tercih ederek, inzivaya cekildi. butun vakitlerini ibadet ve nefis
mucadelesiyle gecirdi. bir muddet bu hayata devam eden abdulkadir geylani, tekrar ders , vaz ve fetva vermeye basladi. iki mezhepte de fetva verirdi. pekcok kimse onun sohbetleri ile olgunlasti; bes yuz yahudi ve hiristiyan onun huzurunda musluman oldu. tam kirk sene on uc cesit ilim ve fende ders verdi. tasavvufta en yuksek dereceye ulasti. tasavvuftaki yoluna onun ismine izafeten "kadiriyye" adi verildi. ondan ilim ve feyz alan binlerce talebesi cesitli memleketlere giderek islamiyeti anlattilar. pekcok kerameti gorulen abdulkadir geylani, bagdat’ta vefat etti. cenaze namazini kilmak uzere gorulmemis bir
kalabalik toplandi. cenaze namazini oglu abdulvehhab kildirdi. bagdat’ta defnedildi.
kaynak: biyografi.net