sekstant

denizlerde gemicilerin, bulundukları yerin enlem ve boylamların belirlenmesi amacıyla, güneşle ufuk düzlemi arasındaki açısal mesafeyi ölçen optik seyir cihazı.

sekstant ile dikey ve yatay açısal ölçümler yapılır. yaygın olarak iki şekilde dikey ölçüm yapılır.

1. güneşin meridyen geçişlerinde yüksekliği alınarak enlem tayini yapılır. sekstantla alınan yükseklik görünen yükseklik olduğundan gerçek yüksekliğe ulaşmak için ölçüm değeri üzerinde bazı düzeltmeler yapılır. bulunan gerçek yükseklik enlem tayininde kullanılır.
2. üç ayrı yıldızdan yükseklik ölçümü yapılarak gerçek mevkinin bulunmasında kullanılır. bu ölçüm sivil alacakaranlık ve notik alacakaranlık zamanlarının tam ortasında yapılır. daha geç zamanlarda ay ışığı var olsa dahi, ufkun kırılımına yol açacağından, alınan yükseklikler sağlıklı olmayacaktır.

sekstant bunların haricindeki bir çok ölçümde de kullanılır. kullanması gerçekten zordur. ellerinizin ufak bir oynaması bile bulacağınız mevkiyi bir kaç mil saptıracaktır. alacakaranlık zamanında gözleriniz alışana kadar yıldızları bulamazsınız, yıldızları bulduğunuzda çoktan alacakaranlık zamanını kaçırmış olursunuz. güneşin ölçümünü yaparken ise gözlerinizin teki sürekli güneşe bakmaktan kısmen kör olur, iki saat boyunca normal göremezsiniz. ayarlanması ise hepsinden zordur.
tüm bunlara alıştığınızda ve tamamen öğrendiğinizde ise büyük keyif verir yapılan işlemler. bulduğunuz mevkinin doğru çıkması sizi ziyadesiyle memnun eder. en az teleskopla yıldızları izlemek kadar eğlencelidir.