şems i tebrizi nin kırk kuralı

1-yaradanı hangi kelimelerle tanımladığımız, kendimizi nasıl gördüğümüze ayna tutar. şayet allah dendi mi öncelikle korkulacak, utanılacak bir varlık geliyorsa aklına, demek ki sen de korku ve utanç içindesin çoğunlukla. yok, eğer, allah dendi mi evvela aşk, merhamet ve şefkat anlıyorsan, sende de bu vasıflardan bolca mevcut demektir.

2-hak yolunda ilerlemek yürek işidir, akıl işi değil. kılavuzun daima yüreğin olsun, omzun üstündeki kafan değil. nefsini bilenlerden ol, silenlerden değil!

3-kur-an dört seviyede okunabilir. ilk seviye zahiri manadır. sonraki bâtıni manadır. üçüncü, bâtıninin bâtınisidir. dördüncü seviye o kadar derindir ki kelimeler kifayetsiz kalır tarif etmeye.

4-kâinattaki her zerrede allah’ın sıfatlarını bulabilirsin. çünkü o; camide, mescitte, kilisede, havrada değil, her an, her yerdedir. allah’ı görüp yaşayan olmadığı gibi, onu görüp ölen de yoktur. kim o’nu bulursa, sonsuza dek o’nda kalır.

5-aklın kimyası ile aşkın kimyası başkadır. akıl temkinlidir. korka korka atar adımlarını. “aman sakın kendini” diye tembihler. hâlbuki aşk öyle mi? onun tek dediği: “bırak kendini, ko gitsin.” akıl kolay kolay yıkılmaz; aşk ise kendini yıpratır, harap düşer. halbuki hazineler ve defineler, yıkıntılar arasında olur. ne varsa harap bir kalpte var!

6-şu dünyadaki çatışma, önyargı ve husumetlerin çoğu dilden kaynaklanır. sen sen ol, kelimelere fazla takılma. aşk konusunda dil zaten hükmünü yitirir. aşık dilsiz olur.

7-şu hayatta tek başına inzivada kalarak, sadece kendi sesinin yankısını duyarak, hakikati keşfedemezsin. kendini ancak bir başka insanın aynasında tam olarak görebilirsin.

8-başına ne gelirse gelsin, karamsarlığa kapılma. bütün kapılar kapansa bile, sonunda o sana kimsenin bilmediği gizli bir patika açar. sen şu anda göremesen de, dar geçitler ardında nice cennet bahçeleri var. şükret! istediğini elde edince şükretmek kolaydır. sufi, dileği gerçekleşmediğinde de şükredebilendir.

9-sabretmek; öylece durup beklemek değil, ileri görüşlü olmak demektir. sabır nedir? dikene bakıp gülü, geceye bakıp gündüzü tahayyül edebilmektir. allah aşıkları; sabrı gülbeşeker gibi tatlı tatlı emer, hazmeder. ve bilirler ki, gökteki ayın hilalden dolunaya varması için zaman gerekir.

10-ne yöne gidersen git; doğu, batı, kuzey ya da güney… çıktığın her yolculuğu, içine doğru bir seyahat olarak düşün! kendi içine yolculuk eden kişi, sonunda arzı dolaşır.

11-ebe bilir ki sancı çekilmeden doğum olmaz, ana rahminden bebeğe yol açılmaz. senden yepyeni ve taptaze bir “sen” zuhur edebilmesi için zorluklara, sancılara hazır olman gerekir.

12-aşk bir seferdir. bu sefere çıkan her her yolcu, istese de istemese de tepeden tırnağa değişir. bu yollara dalıp da değişmeyen yoktur.

13-şu dünyada semadaki yıldızlardan daha fazla sayıda sahte hacı, hoca, şeyh, şıh var. hakiki mürşit; seni kendi içine bakmaya ve nefsini aşıp kendindeki güzellikleri bir bir keşfetmeye yönlendirir. tutup da ona hayran olmaya değil.

14-hakk’ın karşına çıkardığı değişimlere direnmek yerine teslim ol. bırak; hayat sana rağmen değil, seninle beraber aksın. “düzenim bozulur, hayatımın altı üstüne gelir” diye endişe etme. nereden biliyorsun hayatın altının üstünden daha iyi olmayacağını?

15-allah, içte ve dışta her an hepimizi tamama erdirmekle meşguldür. tek tek her birimiz tamamlanmamış bir sanat eseriyiz. yaşadığımız her hadise, atlattığımız her badire, eksiklerimizi gidermek için tasarlanmıştır. rab; noksanlarımızla ayrı ayrı uğraşır. çünkü beşeriyet denen eser, kusursuzluğu hedefler.

16-kusursuzdur ya allah, onu sevmek kolaydır. zor olan, hatasıyla sevabıyla fâni insanları sevmektir. unutma ki kişi bir şeyi ancak sevdiği ölçüde bilebilir. demek ki hakikaten kucaklamadan; ötekini, yaradan’dan ötürü yaratılanı sevmeden, ne layıkıyla bilebilir, ne layıkıyla sevebilirsin.

17-esas kirlilik dışta değil, içte; kisvede değil, kalpte olur. onun dışındaki her leke ne kadar kötü görünürse görünsün, yıkandı mı temizlenir, suyla arınır. yıkamakla çıkmayan tek pislik, kalplerde yağ bağlamış haset ve art niyettir.

18-tüm kainat, olanca katmanları ve karmaşasıyla insanın içinde gizlenmiştir. şeytan, dışımızda bizi ayartmayı bekleyen korkunç bir mahluk değil, bizzat içimizde bir sestir. şeytanı kendinde ara; dışında, başkalarında değil ve unutma ki nefsini bilen rabb’ini bilir. başkalarıyla değil, sadece kendiyle uğraşan insan sonunda mükafat olarak yaradan’ı tanır

19-başkalarından saygı, ilgi ya da sevgi bekliyorsan önce sırasıyla kendine borçlusun bunları. kendini sevmeyen birinin sevilmesi mümkün değildir. sen kendini sevdiğin halde dünya sana diken yolladı mı, sevin. yakında gül yollayacak demektir.

20-yolun ucunun nereye varacağını düşünmek, beyhude bir çabadan ibarettir. sen sadece atacağın ilk adımı düşünmekle yükümlüsün. gerisi zaten kendiliğinden gelir.