uruguay

1930 yilinda futbolda ilk dunya kupasini kazanan ulke.

baskenti montevideo olan guney amerika ulkesi.

uruguay adı, yerlilerin dili olan guarani’de "boyalı kuşlar irmağı" anlamına gelir.

bölgeye avrupalıların ilk yerleşimi 16. yüzyılın başlarında olmuştur.

kuzeyinde brezilya, batısında uruguay ırmağı ile arjantin, güneyinde bu ırmağın denize döküldüğü rio de la plata ("gümüş ırmak") koyu, doğusunda ise atlantik okyanusu ile çevrilidir.

ülkedeki insanlarin yaklaşık yarısı, başkenti ve en büyük kenti olan montevideo’da yaşar.

yüzölçümü olarak, güney amerika anakarasının (surinam’dan sonra) en küçük ikinci ülkesidir. uruguay, güney amerika’da ekonomik ve siyasal olarak en dengeli ülkelerden biridir.

para birimi uruguay pesosu olan ülke.

coğrafi verileri


konum: güney amerika’nın güneyinde, güney atlas okyanusu kıyısında, arjantin ile brezilya arasında yer alır.
coğrafi konumu: 33 00 güney enlemi, 56 00 batı boylamı
haritadaki konumu: güney amerika
yüzölçümü: 176,220 km²
sınırları: toplam: 1,564 km
sınır komşuları: arjantin 579 km, brezilya 985 km
sahil şeridi: 660 km
iklimi: ılıman
arazi yapısı: alçak tepelikler, inişli çıkışlı ovalar, verimli kıyı ovaları
deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: atlas okyanusu 0 m
en yüksek noktası: cerro catedral 514 m
doğal kaynakları: işlenebilir arazi, hidro enerji, mineraller
arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %7
daimi ekinler: %0
otlaklar: %77
ormanlık arazi: %6
diğer: %10 (1993 verileri)
sulanan arazi: 7,700 km² (1997 verileri)


nüfus bilgileri


nüfus: 3,360,105 (temmuz 2001 verileri)
nüfus artış oranı: %0.78 (2001 verileri)
mülteci oranı: -0.51 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
bebek ölüm oranı: 14.7 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 75.44 yıl
erkeklerde: 72.11 yıl
kadınlarda: 78.96 yıl (2001 verileri)
ortalama çocuk sayısı: 2.36 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
hiv/aids - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.33 (1999 verileri)
hiv/aids - hastalığı olan insan sayısı: 6,000 (1999 verileri)
hiv/aids - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 150 (1999 verileri)
ulus: uruguaylı
nüfusun etnik dağılımı: buğday %88, melez %8, siyah %4, kızılderili
din: roma katolikleri %66, protestanlar %2, museviler %1, diğer %31
diller: ispanyolca, portunol, veya brazilero (breziya sınırında portekiz-ispanyolca karışımı)
okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
toplam nüfusta: %97.3
erkekler: %96.9
kadınlar: %97.7 (1995 verileri)


yönetimi


ülke adı: resmi tam adı: uruguay cumhuriyeti
kısa şekli : uruguay
yerel tam adı: republica oriental del uruguay
yerel kısa şekli: uruguay
yönetim biçimi: başkanlık tipi cumhuriyet
başkent: montevideo
idari bölümler: 19 bölge; artigas, canelones, cerro largo, colonia, durazno, flores, florida, lavalleja, maldonado, montevideo, paysandu, rio negro, rivera, rocha, salto, san jose, soriano, tacuarembo, treinta y tres
bağımsızlık günü: 25 ağustos 1825 (brezilya’dan)
milli bayram: bağımsızlık günü, 25 ağustos (1825)
anayasa: 27 kasım 1966
üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ccc (gümrük işbirliği konseyi), eclac (birleşmiş milletler latin amerika ve karayipler komisyonu), fao (tarım ve gıda örgütü), g-11, g-77, iadb (amerika bölgesi kalkınma bankası), iaea (uluslararası atom enerjisi ajansı), ibrd (uluslararası imar ve kalkınma bankası), icao (uluslararası sivil havacılık örgütü), icc (milletlerarası ticaret odası), icrm (uluslararası kızılhaç ve kızılay hareketi), ifad (uluslararası tarımsal kalkınma fonu), ifc (uluslararası finansman kurumu), ifrcs (uluslararası kızılhaç ve kızılay toplulukları federasyonu), iho (uluslararası hidrografi örgütü), ilo (uluslarası çalışma örgütü), imf (uluslararası para fonu), imo (uluslararası denizcilik örgütü), intelsat (uluslararası telekomünikasyon ve uydu örgütü), interpol (uluslararası polis teşkilatı), ioc (uluslararası olimpiyat komitesi), iom (uluslararası göçmen teşkilatı), iso (uluslararası standartlar örgütü), itu (uluslararası haberleşme birliği), laes, laia (latin amerika entegrasyon birliği), mercosur (güney amerika ülkeleri ortak pazarı), minurso (bm bati sahra referandum misyonu), monuc (bm kongo operasyonu), nam, oas (amerika devletleri teşkilatı), opanal, opcw (kimyasal silahları yasaklama organizasyonu), pca (daimi hakemlik mahkemesi), rg, un (birleşmiş milletler), unctad (birleşmiş milletler ticaret ve kalkınma konferansı), unesco (eğitim-bilim ve kültür örgütü), unido (endüstriyel kalkınma örgütü), unikom (bm irak-kuveyt gözlem misyonu), unmee (bm etyopya-eritre misyonu), unmogip (bm hint pakistan askeri gözlem grubu), unmot, unomig (bm gürcistan gözlem misyonu), untaet (bm doğu timor geçiş yönetimi), upu (dünya posta birliği), wcl (dünya emek konfederasyonu), wftu (dünya işçi sendikaları federasyonu), who (dünya sağlık örgütü), wipo (dünya fikri mülkiyet teşkilatı), wmo (dünya meteoroloji örgütü), wtoo (dünya turizm örgütü), wtro (dünya ticaret örgütü)


ekonomik göstergeler


gsyih: satınalma gücü paritesi - 31 milyar $ (2000 verileri)
gsyih - reel büyüme: %-1.1 (2000 verileri)
gsyih - sektörel bileşim: tarım: %10
endüstri: %28
hizmet: %62 (1999)
enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %4.8 (2000 verileri)
iş gücü: 1.5 milyon (1999 verileri)
işsizlik oranı: %14 (2000 verileri)
endüstri: gıda maddeleri, elektrik makineleri, petrol ürünleri, tekstil, kimyasallar, meşrubat
endüstrinin büyüme oranı: %-2.1 (2000 verileri)
elektrik üretimi: 5.704 milyar kwh (1999)
elektrik tüketimi: 5.89 milyar kwh (1999)
elektrik ihracatı: 215 milyon kwh (1999)
elektrik ithalatı: 800 milyon kwh (1999)
tarım ürünleri: buğday, pirinç, arpa, mısır, çiftlik hayvanı, balık
ihracat: 2.6 milyar $ (2000 verileri)
ihracat ürünleri: et, pirinç, deri ürünleri, araçlar, süt ürünleri, yün, elektrik
ihracat ortakları: mercosur (güney amerika ülkeleri ortak pazarı) %45, ab %20, abd %7 (1999 verileri)
ithalat: 3.4 milyar $ (2000 verileri)
ithalat ürünleri: araçlar, elektrik makineleri, metal üürnleri, ham petrol
ithalat ortakları: mercosur (güney amerika ülkeleri ortak pazarı) %43, ab %20, abd %11 (1999 verileri)
dış borç tutarı: 8 milyar $ (2000 verileri)
para birimi: uruguay pesosu (uyu)
para birimi kodu: uyu
mali yıl: takvim yılı


iletişim bilgileri


kullanılan telefon hatları: 850,000 (2000)
telefon kodu: 598
radyo yayın istasyonları: am 94, fm 115, kısa dalga 14 (1998)
radyolar: 1.97 milyon (1997)
televizyon yayını yapan istasyonlar: 26 (1997)
televizyonlar: 782,000 (1997)
internet kısaltması: .uy
internet servis sağlayıcıları: 7 (2000)
internet kullanıcıları: 300,000 (2000)


ulaşım ve taşımacılık


demiryolları: 2,073 km (2000)
karayolları: 8,983 km (1999)
su yolları: 1,600 km
limanları: fray bentos, montevideo, nueva palmira, paysandu, punta del este, colonia, piriapolis
hava alanları: 64 (2000 verileri)

(bkz: uy)

dunyanin en ilginc devlet başkanına sahip ulke.

(bkz: jose mujica)

marijuana uretiminin ve tuketiminin yasallasacagi ulke. eylul ayi itibari ile devlet eliyle uretilmis marijuana’lar cikacakmis piyasaya.