kesik çayır biçilir mi

konya yoresi turkusudur. hikayesi :

kesik cayir bicilir mi?

meram baglari, meram cayirlari taniktir, boylesi yigit her anaya kismet olmaz. inadina mertti, inadina yigit, inadina yagizdi.

konya’nin valisi o yil meram’da otururdu hep. meram o zamanlar da en saygideger yeriydi sehrin, mevlevi dedeleri meram’daydi, celebiler hepten meram’daydi. ve vali pasanin yâveri, genc yâveri meram’dan cok az inerdi konya’ya. butun oralar bu genc adami, o da butun oralari tanirdi, iyi tanirdi.

yâver, fesini sola dogru devirdi. guz demiydi. serindi ama o yaniyordu. korkmuyordu. oysa kocamis bir gece yollara dusmustu "dutlu"dan meram’a dogru, aksam namazindan sonra. korkmuyordu.

"sirtima sepken yagiyor."
"yanuben yorgun gelirim."

demis elin oglu zamaninda. yâver iste bu hâl idi. konya severdi bu delikanliyi; o da konya’yi. ama konya’dan daha cok sevdigi bir sey bir kisi, bir hatun kisi vardi. meram’a ilk zamanlar sik gelirdi. asli konaya’li degildi.

sevdicegi bir mevlevî celebisinin kiziydi. dusunun, allah etmesin dile duserlerse otesi yoktu bu isin. allah etmesin dile duserlerse, musalla mezarliginda selviler huzzam makamindan bir sarkiyla baslayiverirlerdi. allah etmesin, gencti. konya’nin delikanlisi zaten pek hayir okumuyordu adinin ustune. allah etmesin. ama yine de kotkmuyordu iste.

sevdicegi bir mevlevî celebisinin kiziydi. gelirken- giderken bir seyler olmustu. bir seyler olmustu cunku. loraslarindan kalkan ebabil kuslari, kanatlarinda "gunaydinlar" getirdilerdi bir gun. ebabil kuslarinin gozleri kahverengiydi, sol ellerinin ustunde bir "ben" vardi ebabil kuslarinin.

bu gece onunla bulusacakti. ilk bulusmalari degildi bu suphesiz. ama meram’in o ordekbasi ve sili cayirlari o "incecik" cayirlari tanik olsun ki en mutlusuna gidiyordu bulusmalarinin.

yâver fesini sol yana devirdi ve biyiklarini burdu. eli-ayagi yaniyor gibiydi. kerpic duvari asmiya calisti. ceketi tozlandi, aldirmadi, hemen soyle silkiverdi eliyle, ince cayirlar ayagina dolastilar aldirmadi.

celebi kizi, zerdalinin altina vardi. gozleri apaydinlikti, kahverengiydi.
yâver yanina gelince, oturuverirdi cayirlarin ustune. yâver o cesaretsiz elleriyle celebi kizin elini tutacak oldu, edemedi. oturdu.

konya pul pul dirildi gozbebeklerine. yalniz konya degil dunyalar onundu. anasini hatirladi, bir zaman sonra, memleketini hatirladi, sonra kalkip gitmek istedi, niye istedi bilmem, gidemedi.oturdu.

derken efendim sekiz iklimden ipil ipil bir bati ruzgarinin seranadi basladi. kiz konusuyordu. celebi kizi. derken efendim, dere tarafindan bir bulbulu vurdular, ne hacetti, kiz konusuyordu, yâver oldu oldu dirildi.

konustular. kizin elleri yâverin ellerinde serindi. uzun uzun konustular. askti bu dost. sevgiydi. ne konya vardi onlerinde, ne zerdali agaclari, ne meram, ne pasa, ne cayirlar ve ne de sekiz taraflarindan sekiz kara binayla onlari gozetleyen sekiz konya usagi.

derken efendim, yâver "haydi hoscakalasiz" diyecekti, diyemedi. derken efendim sekiz karabina sekiz kursun kustu yâverin suratina. derken efendim, yâver "gidem" dedi, gidemedi. once sallandi sag ayaginin uzerinde uc kez. sonra sa yanina devrildi. kipirdayamadi bile. sekiz konya delikanlisi icin sanki bir sey olmamisti. dere yoresine dogru "konyali" yi cagiraraktan yuruduler.

sabah yakindi. celebi kizi olu sevgilinin ustune egildi. oylece kaldi.
gun isiginda olu yâveri ve celebi kizini "incecik" cayirlarin ustunde buldular.
pasa, vali pasa, yâverin anasina yanik kunyesini gonderdi yarintesi gunu.

"ince cayir bicilir mi
sular ayaz icilir mi
bana yardan vaz gec derler
yâr tat’lolur gecilir mi"

sonra arkasindan, mezar tasi olsun garibin diye bu turkuyu yakiverdiler. "ince cayir bicilir mi?" bictiler bile.

"aman ben yandim, pasam ben yandim,
ellerin koyunde vuruldum kaldim."



kaynak:
kamil ugurlu
bir konya turkusunun dogus hikayesi
turk folklor arastirmalari-kasim 1963

neset ertas’in muhtesem yorumladigi turkudur.

kesik çayır biçilir mi
sular soğuk içilir mi
bana yardan geç diyorlar
seven yardan geçilir mi

ağam desinler desinler
şeker yesinler
şu kız şu oğlana
vurgun desinler

aman ben yandım
yandım yandım yandım
ellerin köyünde
aldandım kaldım

ağam desinler desinler
şeker yesinler
şu kız şu oğlana
vurgun desinler

ağam ben yandım
yandım yandım yandım
ellerin memleketinde
aldandım kaldım

ankara’nın tren yolu
gahi eğri gahi doğru
canım benim anadolu
gideyim mi senden gayrı

ağam desinler desinler
şeker yesinler
şu kız şu oğlana
vurgun desinler

aman ben yandım
yandım yandım yandım
ellerin köyünde
aldandım kaldım

ağam desinler desinler
şeker yesinler
şu kız şu oğlana
vurgun desinler

aman ben yandım
yandım yandım yandım
ellerin köyünde
aldandım kaldım

http://www.sevginehri.net/turkusozu.asp?turku=234