meclis i meb usan ın toplanacağı yer

nutuk’tan...

efendiler, bir yandan milletvekillerinin seçilmesine çalışırken, bir yandan da meclis-i meb’usan’ın nerede toplanabileceği düşüncesi kafamızı kurcalıyordu.

hatırlayacaksınız ki, erzurum’dan refet paşa’nın bu konu ile ilgili bir telgrafına cevap verirken «meclis toplanmalı, fakat istanbul’da değil, anadolu’da» demiştim. çünkü ben, meclis’in istanbul’da toplanması kadar mantıksız ve maksatsız bir davranış tasavvur edemiyordum.

ancak, bu hususta yetkili olanları ve kamuoyunu bu gerçeğe inandırmadıkça, düşüncemizin gerçekleşmesi mümkün değildi. istanbul’da toplanmanın sakıncalarını olduğu gibi gözler önüne sermek gerekiyordu.

bu maksatla ve millî dâvâyı rumlara ve yabancılara, hristiyanlara karşıymış gibi göstermek için, ali kemal ve mehmet ali bey’lerin gayretleriyle ermeni patrikhânesinde yapılan toplantılar ve hürriyet ve itilâf partisi’nin teşebbüsleri üzerine, harbiye nâzırı vasıtasıyla, istanbul hükûmeti’nin dikkatini çektik.

13 ekim 1919 tarihinde, meclis-i meb’usan’ın açılışından sonra müdafaa-i hukuk cemiyeti’nin nasıl bir siyasî durum alması gerektiği görüşünde bulunduğunu, cemal paşa vasıtasıyla hükûmetten öğrenmeye çalışırken, meclis-i meb’usan’ın istanbul’da toplanmasında ne gibi siyasî bir güvence elde edileceğinin düşünüldüğünü de sorduk.

aynı tarihte, meclis-i meb’usan’ın istanbul’da korkusuzca toplanmasını sağlamak için hangi güvenlik ve korunma tedbirlerinin alınması düşünüldüğünü ve ne yapılmak gerektiğini, istanbul’da teşkilâtımızın merkez hey’etinde bulunan ve çanakkale müstahkem mevki komutanı olan albay şevket bey’den sorduk.

devamı için:

(bkz: amasya mülakatı)