sivas ta genel bir milli kongre toplama kararı

nutuk’tan...

bu sebeple, 18 haziran 1919 tarihinde, trakya’ya verdiğim direktifte işaret ettiğim bir noktanın uygulanma zamanı gelmiş bulunuyordu. hatırınızdadır ki, o nokta, anadolu ve rumeli’deki millî teşkilâtları birleştirerek, bir merkezden temsil ve idare etmek üzere, sivas’ta genel bir millî kongre toplamaktı. bu gayenin gerçekleştirilmesi için yaverim cevat abbas bey 21/22 haziran 1919 gecesi, amasya’da yazdırdığım genelgenin esas noktaları şunlardı :

1 — vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir.
2 — istanbul hükûmeti üzerine aldığı sorumluluğun gereğini yerine getirememektedir. bu durum milletimizi yok olmuş gibi gösteriyor.
3 — milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.
4 — milletin içinde bulunduğu durum ve şartların gereğini yerine getirmek ve haklarını gür sesle cihana duyurmak için her türlü baskı ve kontroldan uzak millî bir hey’etin varlığı zarurîdir.
5 — anadolu’nun her bakımdan en güvenli yeri olan sivas’ta hemen millî bir kongrenin toplanması kararlaştırılmıştır.
6 — bunun için bütün illerin her sancağından milletin güvenini kazanmış üç temsilcinin mümkün olan en kısa zamanda yetişmek üzere yola çıkarılması gerekmektedir.
7 — her ihtimale karşı, bu mesele millî bir sır olarak tutulmalı ve temsilciler, gereğinde yolculuklarını kendilerini tanıtmadan yapmalıdırlar.
8 — doğu illeri adına, 23 temmuzda, erzurum’da bir kongre toplanacaktır. o tarihe kadar öteki illerin temsilcileri de sivas’a gelebilirlerse, erzurum kongresi’nin üyeleri de sivas genel kongresine katılmak üzere hareket ederler (belge: 26).

görüyorsunuz ki, bu yazdırdığım hususlar, zaten vermiş ve dört gün önce trakya’ya tebliğ etmiş olduğum bir kararın bir genelge ile anadolu’ya da bildirilmesinden ibarettir. bu kararın 21/22 haziran 1919 gecesi, karanlık bir odada alınmış korkunç ve esrarlı yeni bir karar olmadığı, zannımca kolaylıkla takdir buyurulur.

bu noktanın aydınlanması için, arzu buyurursanız küçük bir açıklamada bulunayım.

efendiler, o müsvedde işte bu kâğıtlardır (göstererek), dört maddeliktir. içindekileri bildirdim. sonunda benim imzam vardır. bir de görevi dolayısıyla kurmay başkanım olan albay kâzım bey’in (şimdiki izmir valisi kâzım paşa), kurmay hey’etinden tebliğ işleriyle görevli memur husrev bey’in (şimdi büyükelçi), askerî makamlara şifreleyen yaverim muzaffer bey’in ve sivil makamlara şifreleyen bir memur efendinin imzaları vardır. bunlardan başka daha bazı imzalar vardır.

devamı için:

(bkz: adını saklayan bir tanıdığın amasya ya gelmesi)