platon un mağara egretilemesi

platon’un devlet adlı kitabında kullanıma sunduğu, dönemin mekansal ve uzamsal boyutta genel bilgi ve eğitim anlayışını mecazi bir dille izah ettikten sonra bu hususu daha müşahhas kılmak üzere kullandığı metafor. eflatun kendi bilgi ve eğitim anla­yışını cümle aleme sunarken, zamanının eğitim anla­yışına da bok atmak, insanlık durumunu (ne severim lan bu lafı, "human condition" diyor heidegger’in yahudi sevgilisi hannah arendt) ifade etmek üzere kullandığı ünlü eğretilemedir de. onun fel­sefi bakımdan aydınlanmamış (ampul görmemiş yani)/hakikatin bilgisini tahakkuk ettirememiş/derk etmemiş insanları bir yeraltı mağarasında ellerinden, ayaklarından ve boyunlarından zincire vurulmuş olarak resmettiği meşhur benzetme. yeter artık bu kadar tanım yeterince anladık diyorsunuz. peki..



öz olarak anlatıyorum yoksa okumazsınız biliyorum. seversiniz siz kolaycılığı çünkü. lap diye almayı karşı konulmaz marifet olarak bellemişsiniz çogunuz.. pek tipik insanlarsınız zira. magara olayı şöyle bişey; bir takım (takım elbise giymemiş) insanlar karanlık bir mağarada, doğdukları günden beri mağaranın girişine kıçları dönük olarak boyunları, elleri, kolları yani tüm işe yarar uzuvları zincirlenmiş bir biçimde oturmaya mahkum edimişlerdir. başlarını da arkaya çeviremeyen bu insan(cık)lar, mağaranın kapısından içeri giren ışığın aydınlattığı karşı duvarda, kapının önünden geçen başka insanların ve taşıdıkları şeylerin gölgelerini kahrolasıca bir piyon gibi izlemektedirler. bu şekillere farklı anlamlar verir her biri kendi fantezisi uyarınca. biliyorsunuz ya siz bu meseleyi, daha fazla ayrıntıya girmeyip zekavetinize sonsuz güven besliyorum.. bu zincirlenmiş garibanlardan biri kurtulur o lanet olası yerden ve dışarı çıkıp gölgelerin esas müsebbibini ve suretini (siretle suret arasındaki bu inanılmaz makas meyus eder onu) görür ve tekrar içeri girip gördüklerini magara ahalisine (ashabı kehf aklıma geldi) anlatmaya başlar ama magaranın içindeki zavallıları, duvarda gördüklerinin görünüşten ibaret olduğuna ve hakikatin mağaranın dışında cereyan etmekte olduğuna inandırması fena halde imkansızdır.



temelde bir yanlış bilinc söz konusudur bu ekipte anlayacagınız. illuzyon görmüş bunlar. kimse halusinasyondan bahsetmesin zira uyaran var sorun uyaranı anlamlandırmada. halihazırdaki sorun halusinasyondan daha çözüme yakın gibi.. bu magaradaki adamlar resmi ideolojinin, kitschleşmiş begeninin, kodifiye edilmiş genel geçerlerin bir yan ürünü olarak belirmiş ve yanlış bir bilinç edinmişler; hakikate karşı gözlerini ve diger tüm duyularını kapatmışlardır. işte platon magaradakileri magaranın dışına çıkarmayı vad eder. oyunuzu bana verin magaradan çıkaracam sizi lan söz diyor ez cümle..

doğal kaynak suyu:

http://pusulam.blogcu.com/3290606/

ing.the cave allegory