forma urbis romae

203 ve 211 yılları arasında imparator septimius severus döneminde yapılmış olan antik roma’nın yekpare mermer haritası. eser orijinalinde 18 m genişliğinde ve 13 m yüksekliğinde olup, barış tapınağı’nın iç duvarlarına monte edilmiş 150 mermer levha üzerine oyulmuştur.

yaklaşık olarak 1/240 ölçeğinde yapılmış olan eser üzerinde, roma şehir merkezindeki neredeyse bütün insula, tapınak ve hamam’larının zemin planları yeterince detaylandırılmış olarak görülebilir. planın sınırları, günümüz fiziki ya da politik haritalarında olduğu gibi değil mermer üzerindeki boşlukların, elverdiği ölçüde doldurulmasıyla belirlenmiştir.

plan, ortaçağ’da mermer taşların yapı malzemesi ya da kireç yapmak için kullanılması nedeniyle aşamalı olarak tahrip edilmiştir. planın orijinal yüzeyinin yaklaşık % 10’u, sonradan yaklaşık bin mermer parçanın birleştirilmesiyle yeniden elde edilmiştir.