kavalali hanedani

mısır’daki kavalalı mehmet ali paşa hanedanı.
ailenin atası ibrahim ağa, aslen konyalı olup, osmanlılar devrinde edirne’ye gelmiş ve makedonya’da kavala şehri kalesine bekçibaşı tayin edilmişti. kavala’ya yerleşen ibrahim ağanın kardeşi tosun ağa, şehrin mütesellimi, onun oğlu ali tosun paşa da, osmanlı devleti’nde beylerbeyi vazifesindeydi. kavalalıların en meşhur şahsiyeti, mehmet ali paşa’dır. kendisini, osmanlı sultanı üçüncü selim han (1789-1807) vezirlik rütbesiyle mısır valisi tayin etmiş, o da bilâhare kavalalılar hanedanını kurmuştur.

kavalalılar hanedanının başına geçenler, ismail paşa (1868-1879) devrinde hıdiv, hüseyin kâmil paşa (1914-1917) devrinde sultan, birinci fuâd (1917-1936) devrinde melik unvanını aldılar. kavalalı ailesinden, osmanlı padişahlarının kızlarıyla evlenerek akrabalık kuranlar olduğu gibi, devletin iç ve dış işlerinde vazife alanlar da vardı. abbas hilmi paşa’nın oğlu damad ibrahim, sultan abdülmecid hanın kızı münîre sultanla evlendi. mehmed tosun paşa, müşir rütbesini haizdi. melik fuad paşa da, sultan ikinci abdülhamid han (1876-1909) devrinde binbaşı rütbesiyle viyana’da askerî ataşelik yapmıştı. kavalalılar (1805-1953), arabistan’daki vehhâbîlere, osmanlılara karşı ayaklanan rumlara karşı mücadelelerde başarılı oldular. mehmed ali paşa’nın oğlu ibrahim paşa’nın isyanı, osmanlıları içeride ve dışarıda güç duruma düşürdü. devletin, 19. yüzyılın sonlarında malî bakımdan ingiltere’nin kontrolü altına girmesine sebep oldular. birinci dünya harbi (1914-1918) ve sonrasında ingiliz himayesi ve 1948 arap-israil harbindeki mağlubiyetleri, kavalalılar hanedanlığına karşı hoşnutsuzluklar meydana getirdi. 1953’te kavalalılar hanedanlığına son verilip, cumhuriyet ilan edildi.

kavalalılar hanedanlığı

mehmet ali paşa (1805-1848)
ibrahim paşa (1848- (?)
birinci abbas hilmi paşa (1848-1854)
said paşa (1854-1863)
hıdiv ismail paşa (1863-1879)
hıdiv tevfik paşa (1879-1892)
ikinci abbas hilmi paşa (1892-1914)
hüseyin kamil paşa (1914-1917)
melik birinci fuad paşa (1917-1936)
mehmed fâruk (1936-1952)
ikinci fuad (1952-1953)