izzet ali paşa

sultan üçüncü ahmed han devri vezirlerinden. devrin seçkin şâir ve ediplerindendi. doğum târihi kesin belli değildir. vezir damat muhammed paşanın oğludur.
1727 yılında defterdar mektupçusu, yâni mâliye bakanlığı özel kalem müdürü tâyin edildi. daha sonra babası gibi o da defterdarlığa (mâliye bakanlığına) getirildi. 1729 yılında, görülen kabiliyet ve dirâyeti sebebiyle, vezirliğe terfi ettirildi. sultan ahmed hanın vefâtından sonra, yerine geçen sultan birinci mahmûd hanın ilk mâliye bakanı olarak da hizmet verdi. lâle devrinin önde gelen ilim ve irfan sâhiplerinden ve edebiyatçılarındandı. 1732 târihinde bağdat ordusunda vazifelendirildi. daha sonra anadolu vâliliği ile revân’a gönderildi. bu sırada sadâret kaymakamlığına (sadrazam yardımcısı) tâyin olundu. 1734 târihinde doğu orduları serdârı tâyin edilerek iran seferine gönderildi. revân’da bulunduğu sırada, aynı yıl içinde vefât ederek, buradaki sâliha sultan câmii yakınında defnedildi.

izzet ali paşa, aldığı devlet hizmetlerini başarı ile yürüttü. dirâyetli, zekî ve çalışkan bir devlet adamıydı. şiirle ve edebiyatla olan alâkası, kendisini çağının güçlü şâir ve münşîleri (yazar) seviyesine yükseltmişti. şiirlerini ihtiva eden dîvân’ı el yazması hâlindedir. şiirleri berrak, lezzetli ve makbûldür. kendisi aynı zamanda iyi bir hattat idi. dîvânî üslubuyla yazdığı yazılar, üslûbunda örnek kabul edilmiştir. kasımpaşa’da sel kuyusu civârında bir çeşme yaptırmıştır.

bir gazelinden:

sevk-i takdîrde endâze vü mîzân olmaz,
feyz-i mevlâya göre nâkıs ü kâmil birdir.

bir olur adl-i ilâhî’de süleymân ile mûr (karınca),
dergeh-i hak’da hemân şâh ile sâil (dilenci) birdir.

izzetâ rahmet-i hak nîk ü bede yeksândır,
yağsa bârân-ı kerem, bahr ile sâhil birdir.