corlulu ali paşa

osmanlı sadrâzamlarından. 1669 senesinde çorlu’da doğdu. çorlulu bir çiftçi veya berberin oğluydu. kapıcıbaşılardan türkmen kara bayram ağa çok zekî olduğunu anlayıp, evlâtlık aldı. enderûn’da yetişti. ikinci mustafa han zamânında silâhdar oldu (1700). silâhdarlığında, bütün saray memuriyetlerinin rütbe ve derecelerini tâyin eden yeni bir nizamnâme vücûda getirdi. nizamnâmesinde, kendi makâmını da enderûn-ı hümâyûnun en büyük zâbitliği derecesine çıkardı. sarayda pâdişâhla sadrâzam arasındaki haberleşmeyi dârüssaâde ağaları yerine getirirken, bu hizmeti de silâhdar ağanın yapmasını karâra bağladı.
1703’te silâhdarlıktan alınıp, kubbe vezirliği ile saraydan uzaklaştırıldı. önce sadâret kaymakamlığına, sultan üçüncü ahmed’in tahta çıkmasından sonra da halep vâliliğine tâyin edildi. aynı sene dördüncü kubbe vezirliğine tâyin olunan ali paşa, 1704’te trablusşam vâliliğine getirildi. iki ay sonra tekrar kubbe vezirliğine getirildi. 1705’te baltacı mehmed paşanın sadâretten azli üzerine sadrâzam oldu.

poltava muhârebesinde ruslara yenilen demirbaş şarl’ı desteklemesi ve osmanlı devletini harbe sürüklemesi üzerine, sadrâzamlıktan azlolundu ve midilli’ye sürgüne gönderildi (1710). 1711’de burada îdâm edildi.

ali paşa, servetini hayırlı eserlere harcamış olup, câmi, çeşme, dârülhadîs, kütüphâne, tekke, imâret, hamam, şadırvan yaptırmıştır. istanbul çemberlitaş’taki medresesi çarşı olarak kullanılmaktadır.

(bkz: çorlulu ali paşa medresesi)