bağdatlı ismail paşa

osmanlı devletinin son devirlerinde yetişen asker, araştırmacı ve biyografi yazarı. baban ailesinden baban mehmed emir efendinin oğludur. 1839’da bağdat’ta doğdu. 1920’de istanbul’da vefat etti.
ilk tahsilini memleketinde yaptı. irak’tayken askeri mektepte okudu. çeşitli askeri birliklerde görev yaptı. jandarma dairesi ikinci şubesi müdürüyken 1875’te istanbul’a yerleşti. 1908’den itibaren mirliva rütbesi ile jandarma dairesi müdürlüğüne tayin edildi. bu arada ilmi araştırmalarla meşgul olup, uzun bir çalışma neticesinde katib çelebi’nin keşf-üz-zünun adlı eserine iki ciltlik bir zeyl (ek) yazdı. 1920 (h. 1339)de istanbul’da vefat etti.

ününü, yazmış olduğu eserden almış olan bağdatlı ismail paşanın ilk eseri; izah-ül-meknun fi zeyl-i ala keşf-üz-zünun’dur. iki cilt halinde yazdığı bu zeylde 19.000 kadar kitabı tanıtmaktadır.

hediyyet-ül-arifin ve esma-ül-müellifin ve asar-ül-musannifin adıyla yazdığı ikinci eseri de iki cilt olup, arapçadır. alfabetik olarak tertib edilmiş olan bu eserde, bir müelliften (yazardan) bahsedilirken sırayla müellifin adı, babasının adı, nisbeti yani şöhreti, lakabı, memleketi, mezhebi, vefat tarihi, türk olup olmadığı ve eserleri yazılmıştır.