ahmet vefik paşa

yazar, mütercim ve devlet adamı. 1822 (h. 1238)de istanbul’da doğdu. devlet adamı, edip, yazar ve mütercimler yetiştiren bir aileye mensuptur. dedesi yahya necib efendi, divan-ı hümayunda tercüman, babası ruhuddin mehmed efendi, paris birinci katipliğinde bulunmuştur. ahmed vefik, ilk tahsiline mühendishane-i berr-i hümayunda başladı. 1834’te babasıyla beraber paris’e gitti. paris’te saint louis lisesine devam etti. istanbul’a dönünce 1837’de tercüme odasına memur girdi. 1840’ta elçi katibi olarak londra’ya gitti. daha sonra geçici olarak sırbistan, izmir ve memleketeyn’e gönderildi. 1847’de baş mütercimliğe getirildi ve o yıl neşrine karar verilen devlet salnamesinin tanzimine memur kılındı. 1851 yılında encümen-i danişe üye seçildi ve aynı yıl tahran elçisi oldu. 1854’te hiç anlaşamadığı ali paşa yüzünden geri döndü. reşid paşanın yardımıyla meclis-i vala-yi ahkam-ı adliyye üyeliğine seçildi. 1857’de muhakemat dairesi başkanlığı, 1860’ta paris büyükelçiliğine tayin edildi. bu vazife esnasında, hazret-i muhammed’i (sallallahü aleyhi ve sellem) tiyatro konusu yapmak isteyen fransızlara mani oldu. daha sonra istanbul’a döndü. 1861’de evkaf nazırı oldu. ertesi sene 1862’de ilk darülfünunun “tarih-i hikmet” profesörlüğüne tayin edildi. ancak ali paşanın ölümüne kadar 7 sene açıkta kaldı. 1872’de mearif nazırlığına tayin edildi. aynı yıl istifa ederek şura-yı devlet reisi oldu. 1877 yılında petersburg ilim akademisi kendisine azalık payesi verdi. 1878 yılında edirne’den meclis-i mebusana girdi ve reis oldu. 1882’de başvekil oldu. kısa bir müddet sonra azledildi. bundan sonra köşküne çekilip 9 yıl herkesten uzak bir hayat yaşadı. 2 nisan 1891’de vefat etti.

ahmed vefik paşa, devlet adamlığı yanında, edebiyatımızda molière’den tercüme ve adaptasyonları ile de tanınmıştır. tercüme ve adaptasyonları asıllarından daha fazla tutulmuş ve okunmuştur. bu tiyatro eserleri türk tiyatroculuğunun gelişmesinde önemli rol oynamıştır. ahmed vefik paşa, türkçe üzerinde de çok çalışmış ve eserleri ile türk diline büyük hizmet etmiştir.

bursa’da valilik yaptigi donemlerde, turk tiyatrosuna cok buyuk katkilari olmus guzel insan. zoraki tabip adinda tiyatro oyunu yazmistir.
(bkz: ahmet vefik pasa tiyatrosu)