robert schumann

8 haziran 1810 yılında zwickau’da doğmuş, 29 temmuz 1856 yılında endenich’te ölmüştür.

bir kitapçının oğlu olan robert schumann babaevinde zengin edebi kültüre sahip bir çevre içinde büyüdü. böylece ilk ilhamlarını şiirden aldı. daha öğrenci iken şair olmanın hasretini çekiyordu. fakat schubert’in müziğini duyunca, o ana kadar beslediği fikirlerden daha üstün bir istek ruhunda canlanmaya başladı. jean paul’un edebi eserlerine ve schubert’in müziğine bağlı olararak, kendisini yaratıcı müzisyenliğe götüren yolda yürümeye başladı. babasının vakitsiz ölümü büyük emellerine engel oldu. istemiyerek hukuk tahsiline başlamak zorunda kaldı. genç romantik şairlerin yaşadıkları heidelberg şehrinde eski arzuları yeniden kabardı. orada, paşestrina’ya mehftun olan hukuk profesörü thibaut’un konferanslarına katıldı. thibaut’un, evinde tertiplediği özel konserler schumann’da derin bir ilgi uyandırdı. leipzig’de tanınmış bir piyano öğretmeni olan friedrich wieck’ten dersler aldı. tereddütler ve ümitler içinde geçen bu devre esnasında hayalinde yaşattığı piyano virtüozu olma arzusu bir rüya olarak kalmaktan ileri geçemedi. bir parmağının sakatlanması piyanist olarak yetişmesine engel oldu.

bu talihsizlikten yaratıcı schumann doğdu. bundan sonra bilhassa liedlerle piyano eserleri yazmak konusunda bestecinin tutacağı yol tayin edilmişti. maddi yaşayış yolu ise bu kadar kesin bir gidiş arzetmez. karşısına birçok engeller çıkmıştır. bunların bazıları alınyazısıydı. mesela öğretmeninin kızı clara wieck’le ancak mahkeme kararıyla evlenebilmişti. (clara schumann sonradan piyanist ve kocasının eserlerinin yaratıcısı olarak tarihi bir şöhret kazanmıştır). diğer taraftan schumann’ın çekingen ve konuşmaktan sakınan tabiatta olmasında doğan engeller vardı. bunlar, onun toplumla olan münasebetlerini güçleştirdi. mendelssohn’un kurduğu liepzig konservatuarında, viyana’da, kendisinin bir koro kurduğu dresden’de ve nihayet her türlü müzik faaliyetlerinin idarecisi olduğu düsseldorf’da halleri tesirini gösterdi. ince ve hassas ruhu gürültülü dünyanın karışık işlerine dayanamayarak kırıldı. kendisini ren nehrine atarak intihara teşebbüs ettikten bir müddet sonra ruh hastası olarak öldü.

bu feci olaya dayanarak bazı dar görüşlü hükümlere varılmıştır. zengin düşünceli schumann kelimenin tam manasıyla bir romantikti. fakat dünyayı unutarak realiteden uzaklaşan bir sapık asla değildi. “zeitschrift für musik” adlı dergiyi kurdu ve idare etti. bu dergide “philister” (dar kafalı) adını taktığı günün geçici modasına düşkün kimselere karşı mücadele ederek “davidsbündler” (davud birliği mensupları) adlı muhayyel orduyu etrafına toplayıp seferber etti, sert tenkitçi hükümleri ihtica eden yazılarında lehte ve aleyhte iddiaları tahlil etti. cesurane ve müessir bir şekilde çağdaşlarını, bu arada chopin, berlioz, genç brahms ve meçhul kalmış schubert’i tanımak için büyük gayretler sarfetti. bütün bu faaliyetler, şair-müzisyen (bütün devirlerin müzisyenleri arasında en çok şair olan) schumann’ın herkesin bildiği schumann’dan farklı olduğunu gösteren delillerdir.

schumann kah uyanık ve keskin görüşlü, kah sessiz sedasız hayallere dalan bir mizaçtaydı. şair jean paul’un hayali kahramanlarını andıran bir şekilde ruhunda beliren bu iki şahsiyetine “florestan ile eusebius” adlarını koydu. yazılarındaki tenkidlere bile şairane bir ifade veren schumann, hem son derece iç alemine bağlı bir hülyacı, hemde biyat dilinde olduğu kadar müziğinde de belirmektedir. bilhassa bitiş kısmları hususi lirik tesirler ihtiva eden liedlerinde, piyano parçalarının başlıklarında, dört senfoninin, konçertoların ve ihtiraslı bir güzellik taşıyan oda müziği eserlerinin form özelliklerinde, fakat hepsinden önce de eserlerinde olmayan tesirler çıkaran besteleme tarzında bu husus mevcuttur. güzel orotoryolarında ve zengin bir müziğe sahip olan “genoveva” operasında lirizmindeki özlü tarafı yüksek bir seviyeye çıkaran schumann aynı zamanda klasizm fikirlerini de benimsemişti. bach’i en iyi anlıyan ve tanıtanlardan biriydi. bach hakkındaki oldun bilgisi, kendi eserlerinde de yeniden yaratıcı ifadesini bulmuştur.

schubert hakkında olduğu gibi schumann hakkında da değerlendirilecek birçok önemli bilgiler mevcuttur.