mondros ateşkes antlaşması

1. dünya savaşı’nın sonucunda itilaf devletleriyle osmanlı devletinin imzaladığı antlaşmadır.
en ağır maddesi meşhur 7.maddedir;
-itilaf devletleri güvenliklerini tehdit eden herhangi bir durum görürse istedikleri yeri işgal edeceklerdir.

antlaşmanın koşulları 25 maddedir. 7.ve 24.maddeler önem taşır.

1.çanakkale ve istanbul boğazları’nın açılması ve karadeniz’e serbestçe geçiş, çanakkale ve istanbul boğazları’nın itilaf devletleri tarafından işgali
2.türk sularındaki tüm torpil tarlaları ile torpido ve kovan yerleri, diğer engellerin yerleri gösterilecek ve bunları taramak veya kaldırmak için istenildiğinde yardım edilecektir.
3.karadeniz’de bulunan torpil yerleri hakkındaki bilgiler verilecektir.
4.itilaf devletleri’nin savaş esirleri ile ermeni esirleri, tutukluları istanbul’da toplanacak ve kayıtsız koşulsuz itilaf devletleri’ne teslim edilecektir.
5.sınırların korunması ve iç güvenliğin sağlanması için gerekli görülecek askeri kuvvetten başkası hemen terhis edilecek. (işbu askeri kuvvetin sayısı durumu itilaf devletleri tarafından osmanlı devleti ile görüşüldükten sonra kararlaştırılacaktır.)
6.osmanlı kara sularında güvenlik ve buna benzer konular için kullanılacak küçük gemiler dışında, osmanlı sularında veya osmanlı devleti tarafından işgal edilen sularda bulunan bütün savaş gemileri teslim olunup osmanlı liman veya limanlarında tutuklu bulundurulacaktır.
7.itilaf devletleri, güvenliklerini tehdit edici bir durum olduğunda herhangi bir strateji noktasını işgal hakkına sahip olacaklardır.
8.bugün osmanlı devleti işgali altında bulunan bütün liman ve demiryollarından itilaf devletleri gemilerinin yararlanması ve itilaf devletleri’yle savaş halinde bulunanlara karşı kapalı bulundurulması. osmanlı devleti gemileri de ticaret ve ordunun terhisi konusunda buna benzer koşullarda yararlanacaklardır.
9.itilaf devletleri, osmanlı devleti’ne ait tersane ve limanlardaki bütün gemi onarım ve araçlarını kullanacaklardır.
10.toros tünelleri’nin itilaf devletleri tarafından işgali
11.iran’ın kuzeybatı bölgesindeki osmanlı devleti kuvvetlerinin derhal savaştan önceki sınır gerisine çekilmesi konusunda önceden verilen emir uygulanacaktır. kafkasya ötesinde önceleri osmanlı kuvvetleri tarafından bir bölümü boşaltılan yerlerin geri kalan bölümü de itilaf devletleri tarafından yerinde incelenerek, istenirse boşaltılacaktır.
12.hükümet haberleşmeleri dışındaki telsiz ve kablolar itilaf devletleri memurları tarafından denetlenecektir.
13.denizciliğe, askerliğe ve ticarete ait maddelerin ve malzemelerin tahrip edilmesi önlenecektir.
14.osmanlı devleti’nin gereksinimi karşılandıktan sonra geri kalan kömür, akaryakıt ve deniz gereçleri satın alınacak, bunların hiçbiri dış ülkelere satılmayacaktır.
15.tüm demiryolları itilaf devletleri subaylarının denetimine verilecektir. bu demiryolları arasında halen osmanlı devleti’nin denetiminde bulunan kafkas demiryolları dahildir.işbu kafkas hatları serbest ve tam olarak itilaf devletleri memurlarının idaresi altına verilecektir. halkın gereksiniminin karşılanması göz önünde tutulacaktır. bu maddeye batum’un işgali dahildir. osmanlı devleti batum’un işgaline karşı koymayacaktır.
16.hicaz, yemen, asir, suriye ve ırak’ta bulunan muhafız kıtaları, en yakın itilaf devleti komutanına teslim olunacaktır. kilikya’da bulunan kuvvetlerin düzeni koruması için gerekli sayıdan çoğu 5. maddedeki koşullara uyularak, kararlaştırılacak şekilde geri çekilecektir.
17.trablus ve bingazi’de bulunan osmanlı devleti subayları en yakın italyan kuvvetlerine teslim olacaklardır. osmanlı devleti, teslim emrine uymadıkları taktirde, bunlarla haberleşmeyi ve yardımı kesmeyi kabul eder.
18.mısratada dahil olmak üzere trablus ve bingazi’de işgal edilen limanların en yakın itilaf muhafız kıtalarına teslimi gerekmektedir.
19.alman, avusturya deniz, kara ve sivil memurların ve uyruklarının bir ay içinde ve uzak yerlerde bulunanların bir aydan sonraki en kısa zamanda osmanlı devleti’ni terk etmeleri
20.beşinci madde gereğince terhis edilecek osmanlı devleti kuvvetlerine ait donanım, silahlar ve cephane taşıma araçlarının kullanılmasına ait verilecek emirlere uyulacaktır.
21.itilaf devletleri’nin çıkarlarını korumak için iaşe nezaretinde itilaf temsilcisi bulundurulacak ve kendilerine bu yolda gerekli görülen bütün bilgiler verilecektir.
22.osmanlı savaş esirleri itilaf devletleri’nce tutulacaktır. sivil savaş esirleri ile askerlik yaşları dışında olanların bırakılması göz önünde bulundurulacaktır.
23.osmanlı devleti ittifak devletleri ile tüm ilişkisini kesecektir.
24.vilayet-i sitte’de (altı ilde: erzurum,van, harput(elazığ), diyarbakır, sivas, bitlis) karışıklık çıktığında bu illerin herhangi bir bölümünün ele geçirilmesi hakkını itilaf devletleri saklı tutar.
25.itilaf devletleri ile osmanlı devleti arasında çatışma 1918 yılı ekiminin otuz birinci günü yerel saatle öğle zamanı kesilecektir.