arthur miller

amerikalı oyun yazarı miller 1949 yılında "satıcının ölümü" adlı yapıtıyla ünlenmiştir.sürrealizmle natüralizmin karışımı sayılabilecek oyunlarıyla çağdaş tiyatronun en ünlü yazarlarından olmuştur.


avusturya göçmeni olan fabrikatörün oğlu miller 1915 yılında new york’ta doğdu.babasının iflası üzerine miller genç yaşta toplumun doğurduğu güvensizlik duygusunu tatmak zorunda kaldı.
liseyi bitirdikte sonra bir depoda çalışmaya başladı ve biriktirdiği parayla michigan üniversitesi’nde okudu.bir süre gazetelerde rektörlük yaptıktan sonra new york’a yerleşti.

adından söz edilmesini sağlayan ilk yapıtı 1945’deki "odak" adlı romanıydı.ilk önemli oyunu olan ibsen’den etkilenerek yazdığı 1947 tarihli "bütün oyunlarım" new york tiyatro eleştirmenleri ödülü’nü kazandı."satıcının ölümü" adlı oyunuyla da pulitzer ödülü’nü aldı.

1953’deki "cadı kazanı" adlı oyununda konusu ortaçağda geçen büyücülük davasını işlerken mc carthyciliği de sert bir biçimde eleştirdi.bunun üzerine amerikan aleyhtarı etkinlikleri komüsyonunca komünistlerle iş birliği içinde bulunmaktan suçlandı; yasalara karşı gelmekten suçlu bulundu ancak davayı temyiz ederek aklandı.

1956’da evlendiği ve dört yıl evli kaldığı ünlü film yıldızı marilyn monroe için 1962 yapımlı "uygunsuzlar" filminin senaryosunu yazdı.

miller, abd tiyatrosunda psikolojik gerçekçiliğin baş temsilcisi sayıldı.

toplumsal karşı çıkış ve eleştirilerini oyunlarına yansıtan ünlü oyun yazarı, insanın çelişkilerini açığa çıkarmaya, basit insanın tragedyasını vermeye çalışarak, gerçekçi tragedyaya toplumsal psikolojik boyutlar kazandırdı.

bir süredir kalp rahatsızlığı, zatürree ve kanserle mücadele eden miller, 10 şubat 2005’de hayatını kaybetti.

başlıca oyunları: düşüşten sonra (1964), köprüden görünüş (1955), vichy olay (1964), bedel (1968), un (1970), dünyanın yaradılışı ve başka işleri (1973), amerikan saati (1980), sana ihtiyacım yok artık (1967) .