afrika kitasinda bulunan ulke.
burkina faso
coğrafi verileri
konum: batı afrikada, sahra çölünün güneyinde, gananın kuzeyinde yer almaktadır.
coğrafi konumu: 13 00 kuzey enlemi, 2 00 batı boylamı
haritadaki konumu: afrika
yüzölçümü: toplam: 274,200 km²
kara: 273,800 km²
su: 400 km²
sınırları: toplam: 3,192 km
sınır komşuları: benin 306 km, fildişi sahili (cote divoire) 584 km, gana 548 km, mali 1,000 km, nijer 628 km, togo 126 km
sahil şeridi: 0 km (kara ile çevrili)
denizleri: yok (kara ile çevrili)
iklimi: tropikal; kışlar ılıman ve kuru; yazlar sıcak ve yağmurlu
arazi yapısı: ülkenin büyük bölümü, aşınmış yükseltilerin egemen olduğu, lateritli bir kayaç tabakasıyla kaplı geniş bir platodan oluşur. güneybatıdaki kumtaşı platolar, banfora kayalıkları ile sınırlanır.
deniz seviyesinden yüksekliği: en alt noktası mouhoun (kara volta) nehri 200 m
en yüksek noktası: tena kourou 749 m
doğal kaynakları: manganez, kireçtaşı, mermer, küçük altın madenleri, antimon, bakır, nikel, boksit, kurşun, fosfat, çinko, gümüş
arazi kullanımı: işlenebilir topraklar: %13
sürekli ekinler: %0
otlaklar: %22
ormanlık arazi: %50
diğer: %15 (1993 verileri)
sulanan arazi: 200 km² (1993 verileri)
doğal afetler: tekrarlanan kuraklıklar
coğrafi not: kara ile çevrili
nüfus bilgileri
nüfus: 12,272,289 (temmuz 2001 verileri)
yaş yapısı: 0-14 yaş: %47.5 (erkek 2,937,285; kadın 2,892,107)
15-64 yaş: %49.59 (erkek 2,903,153; kadın 3,183,121)
65 yaş ve üzeri: %2.91 (erkek 150,688; kadın 205,935) (2001 verileri)
nüfus artış oranı: %2.68 (2001 verileri)
mülteci oranı: -0.97 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
cinsiyet oranı: doğumlarda: 1.03 erkek/kadın
15 yaş altı: 1.02 erkek/kadın
15-64 yaş: 0.91 erkek/kadın
65 yaş ve üzeri: 0.73 erkek/kadın
toplam nüfusta: 0.95 erkek/kadın (2001 verileri)
bebek ölüm oranı: 106.92 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 46.41 yıl
erkek: 45.86 yıl
kadın: 46.98 yıl (2001 verileri)
ortalama çocuk sayısı: 6.35 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
hiv/aids - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %6.44 (1999 verileri)
hiv/aids - taşıyıcı sayısı: 350,000 (1999 verileri)
hiv/aids - hastalıklarından ölenler: 43,000 (1999 verileri)
ulus: burkinabe
nüfusun etnik dağılımı: mossi %40, gurunsi, senufo, lobi, bobo, mande, fulani
din: yerel inançlar %40, müslüman %50, hıristiyan (genellikle roma katolikleri) %10 dil: fransızca (resmi)
okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri bilgiler
toplam nüfus: %19.2
erkek: %29.5
kadın: %9.2 (1995 verileri)
yönetimi
ülke adı: resmi adı: burkina faso
eski adı: yukarı volta cumhuriyeti
yönetim biçimi: başkanlık tipi cumhuriyet
başkent: ouagadougou
idari bölmeler: 30 eyalet; bam, bazega, bougouriba, boulgou, boulkiemde, ganzourgou, gnagna, gourma, houe, kadiogo, kenedougou, komoe, kossi, kouritenga, mouhoun, namentenga, naouri, oubritenga, oudalan, passore, poni, sanguie, sanmatenga, seno, sissili, soum, sourou, tapoa, yatenga, zoundweogo
bağımsızlık günü: 5 ağustos 1960 (fransadan ayrıldı)
milli bayram: cumhuriyet günü, 11 aralık (1958)
anayasa: 2 haziran 1991 tarihinde referandumla kabul edilmiştir ; 11 haziran 1991 tarihinde yürürlüğe geçirilmiştir.
hukuk sistemi: fransız hukuku temel alınmıştır.
üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: acct, acp (afrika - karayip - pasifik ülkeleri), afdb (afrika kalkınma bankası), ccc (gümrük işbirliği konseyi), eca (birleşmiş milletler afrika ekonomik komisyonu), ecowas (batı afrika ekonomik topluluğu), entente, fao (tarım ve gıda örgütü), fz, g-77, iaea (uluslararası atom enerjisi ajansı), ibrd (uluslararası imar ve kalkınma bankası), icao (uluslararası sivil havacılık örgütü), icc (milletlerarası ticaret odası), icftu (uluslararası serbest ticaret birlikleri konfederastonu), icrm (uluslararası kızılhaç ve kızılay hareketi), ida (uluslararası kalkınma birliği), idb (islam kalkınma bankası), ifad (uluslararası tarımsal kalkınma fonu), ifc (uluslararası finansman kurumu), ifrcs (uluslararası kızılhaç ve kızılay toplulukları federasyonu), ilo (uluslarası çalışma örgütü), imf (uluslararası para fonu),intelsat, interpol (uluslararası polis teşkilatı), ioc (uluslararası olimpiyat komitesi), iom (uluslararası göçmen teşkilatı), iso (uluslararası standartlar örgütü), itu (uluslararası haberleşme birliği), monuc (bm kongo operasyonu), nam, oau (afrika birliği teşkilatı), oic (islam konferansı örgütü), opcw (kimyasal silahları yasaklama organizasyonu), un (birleşmiş milletler), unctad (birleşmiş milletler ticaret ve kalkınma konferansı), unesco (eğitim-bilim ve kültür örgütü), unido (endüstriyel kalkınma örgütü), upu (dünya posta birliği), wadb (batı afrika kalkınma bankası), waemu (batı afrika ekonomik ve parasal birliği), wcl (dünya emek konfederasyonu), wftu (dünya işçi sendikaları federasyonu), who (dünya sağlık örgütü), wipo (dünya fikri mülkiyet teşkilatı), wmo (dünya meteoroloji örgütü), wtoo (dünya turizm örgütü), wtro (dünya ticaret örgütü)
ekonomik göstergeler
ekonomiye genel bakış: burkina faso dünyanın en fakir ülkelerinden biridir. denize kıyısı yoktur. yüksek bir nüfus yoğunluğu, az sayıda doğal kaynağı ve zayıf bir toprağı vardır. nüfusun büyük çoğunluğu tarımla uğraşır. endüstri, karsız devlet kontrolündeki kurumların egemenliğindedir. ocak 1994`deki afrika frankı devalüasyonu sonrası hükümet, uluslararası acentelerle birlikte yürüttüğü kalkınma programını yenilemiş ve ihracat ve ekonomik büyüme yükselmiştir. ülkenin makroekonomik kalkınmasının muhafazası, düşük enflasyonun, ticaret açığındaki küçülmenin ve özel yatırımı teşvik etmek için düzenlenen reformların sürmesine bağlıdır.
gsyih: satınalma gücü paritesi - 12 milyar $ (2000 verileri)
gsyih - reel büyüme: %5 (2000 verileri)
gsyih - sektörlere göre: tarım: %26
endüstri: %27
hizmet: %47 (1998)
enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %1.5 (2000 verileri)
iş gücü: 5 milyon (1999)
sektörlere göre işgücü dağılımı: tarım %90 (2000 verileri)
endüstri: pamuk tiftiği, meşrubat, tarım ürünleri, sabun, sigara, tekstil, altın
endüstrinin büyüme oranı: %4.2 (1995)
elektrik üretimi: 285 milyon kwh (1999)
elektrik üretimi için kaynaklar: fosil yakıtlar: %71.93
hidro: %28.07
nükleer: %0
diğer: %0 (1999)
elektrik tüketimi: 265.1 milyon kwh (1999)
elektrik ihracatı: 0 kwh (1999)
elektrik ithalatı: 0 kwh (1999)
tarım ürünleri: fıstık, susam, pamuk, mısır, pirinç, çiftlik hayvanları
ihracat tutarı: 220 milyon $ (2000 verileri)
ihracat ürünleri: pamuk, hayvansal ürünler, altın ihracat ortakları: italya %13, fransa %10, endonezya %8, tayland %7 (1999)
ithalat tutarı: 610 milyon $ (2000 verileri)
ithalat ürünleri: makine, gıda maddeleri, petrol
ithalat ortakları: fildişi sahili %30, fransa %28, ispanya %3, benelux (belçika, hollanda, lüksemburg ekonomik birliği) %3 (1999)
dış borç tutarı: 1.3 milyar $ (1997)
para birimi: afrika frankı (xof)
para birimi kodu: xof
mali yıl: takvim yılı
iletişim bilgileri
kullanılan telefon hatları: 36,000 (1997)
telefon kodu: 226
radyo yayın istasyonları: am 2, fm 17, kısa dalga 1 (1998)
radyolar: 370,000 (1997)
televizyon yayını yapan istasyonlar: 1 (1997)
televizyonlar: 100,000 (1997)
internet kısaltması: .bf
internet servis sağlayıcıları: 1 (2000)
internet kullanıcıları: 4,000 (2000)
ulaşım ve taşımacılık
demiryolları: toplam: 622 km (1995 verileri)
karayolları: toplam: 12,506 km (1996)
deniz yolları: yok
limanları: yok
hava alanları: 33 (2000 verileri)
konum: batı afrikada, sahra çölünün güneyinde, gananın kuzeyinde yer almaktadır.
coğrafi konumu: 13 00 kuzey enlemi, 2 00 batı boylamı
haritadaki konumu: afrika
yüzölçümü: toplam: 274,200 km²
kara: 273,800 km²
su: 400 km²
sınırları: toplam: 3,192 km
sınır komşuları: benin 306 km, fildişi sahili (cote divoire) 584 km, gana 548 km, mali 1,000 km, nijer 628 km, togo 126 km
sahil şeridi: 0 km (kara ile çevrili)
denizleri: yok (kara ile çevrili)
iklimi: tropikal; kışlar ılıman ve kuru; yazlar sıcak ve yağmurlu
arazi yapısı: ülkenin büyük bölümü, aşınmış yükseltilerin egemen olduğu, lateritli bir kayaç tabakasıyla kaplı geniş bir platodan oluşur. güneybatıdaki kumtaşı platolar, banfora kayalıkları ile sınırlanır.
deniz seviyesinden yüksekliği: en alt noktası mouhoun (kara volta) nehri 200 m
en yüksek noktası: tena kourou 749 m
doğal kaynakları: manganez, kireçtaşı, mermer, küçük altın madenleri, antimon, bakır, nikel, boksit, kurşun, fosfat, çinko, gümüş
arazi kullanımı: işlenebilir topraklar: %13
sürekli ekinler: %0
otlaklar: %22
ormanlık arazi: %50
diğer: %15 (1993 verileri)
sulanan arazi: 200 km² (1993 verileri)
doğal afetler: tekrarlanan kuraklıklar
coğrafi not: kara ile çevrili
nüfus bilgileri
nüfus: 12,272,289 (temmuz 2001 verileri)
yaş yapısı: 0-14 yaş: %47.5 (erkek 2,937,285; kadın 2,892,107)
15-64 yaş: %49.59 (erkek 2,903,153; kadın 3,183,121)
65 yaş ve üzeri: %2.91 (erkek 150,688; kadın 205,935) (2001 verileri)
nüfus artış oranı: %2.68 (2001 verileri)
mülteci oranı: -0.97 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
cinsiyet oranı: doğumlarda: 1.03 erkek/kadın
15 yaş altı: 1.02 erkek/kadın
15-64 yaş: 0.91 erkek/kadın
65 yaş ve üzeri: 0.73 erkek/kadın
toplam nüfusta: 0.95 erkek/kadın (2001 verileri)
bebek ölüm oranı: 106.92 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 46.41 yıl
erkek: 45.86 yıl
kadın: 46.98 yıl (2001 verileri)
ortalama çocuk sayısı: 6.35 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
hiv/aids - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %6.44 (1999 verileri)
hiv/aids - taşıyıcı sayısı: 350,000 (1999 verileri)
hiv/aids - hastalıklarından ölenler: 43,000 (1999 verileri)
ulus: burkinabe
nüfusun etnik dağılımı: mossi %40, gurunsi, senufo, lobi, bobo, mande, fulani
din: yerel inançlar %40, müslüman %50, hıristiyan (genellikle roma katolikleri) %10 dil: fransızca (resmi)
okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri bilgiler
toplam nüfus: %19.2
erkek: %29.5
kadın: %9.2 (1995 verileri)
yönetimi
ülke adı: resmi adı: burkina faso
eski adı: yukarı volta cumhuriyeti
yönetim biçimi: başkanlık tipi cumhuriyet
başkent: ouagadougou
idari bölmeler: 30 eyalet; bam, bazega, bougouriba, boulgou, boulkiemde, ganzourgou, gnagna, gourma, houe, kadiogo, kenedougou, komoe, kossi, kouritenga, mouhoun, namentenga, naouri, oubritenga, oudalan, passore, poni, sanguie, sanmatenga, seno, sissili, soum, sourou, tapoa, yatenga, zoundweogo
bağımsızlık günü: 5 ağustos 1960 (fransadan ayrıldı)
milli bayram: cumhuriyet günü, 11 aralık (1958)
anayasa: 2 haziran 1991 tarihinde referandumla kabul edilmiştir ; 11 haziran 1991 tarihinde yürürlüğe geçirilmiştir.
hukuk sistemi: fransız hukuku temel alınmıştır.
üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: acct, acp (afrika - karayip - pasifik ülkeleri), afdb (afrika kalkınma bankası), ccc (gümrük işbirliği konseyi), eca (birleşmiş milletler afrika ekonomik komisyonu), ecowas (batı afrika ekonomik topluluğu), entente, fao (tarım ve gıda örgütü), fz, g-77, iaea (uluslararası atom enerjisi ajansı), ibrd (uluslararası imar ve kalkınma bankası), icao (uluslararası sivil havacılık örgütü), icc (milletlerarası ticaret odası), icftu (uluslararası serbest ticaret birlikleri konfederastonu), icrm (uluslararası kızılhaç ve kızılay hareketi), ida (uluslararası kalkınma birliği), idb (islam kalkınma bankası), ifad (uluslararası tarımsal kalkınma fonu), ifc (uluslararası finansman kurumu), ifrcs (uluslararası kızılhaç ve kızılay toplulukları federasyonu), ilo (uluslarası çalışma örgütü), imf (uluslararası para fonu),intelsat, interpol (uluslararası polis teşkilatı), ioc (uluslararası olimpiyat komitesi), iom (uluslararası göçmen teşkilatı), iso (uluslararası standartlar örgütü), itu (uluslararası haberleşme birliği), monuc (bm kongo operasyonu), nam, oau (afrika birliği teşkilatı), oic (islam konferansı örgütü), opcw (kimyasal silahları yasaklama organizasyonu), un (birleşmiş milletler), unctad (birleşmiş milletler ticaret ve kalkınma konferansı), unesco (eğitim-bilim ve kültür örgütü), unido (endüstriyel kalkınma örgütü), upu (dünya posta birliği), wadb (batı afrika kalkınma bankası), waemu (batı afrika ekonomik ve parasal birliği), wcl (dünya emek konfederasyonu), wftu (dünya işçi sendikaları federasyonu), who (dünya sağlık örgütü), wipo (dünya fikri mülkiyet teşkilatı), wmo (dünya meteoroloji örgütü), wtoo (dünya turizm örgütü), wtro (dünya ticaret örgütü)
ekonomik göstergeler
ekonomiye genel bakış: burkina faso dünyanın en fakir ülkelerinden biridir. denize kıyısı yoktur. yüksek bir nüfus yoğunluğu, az sayıda doğal kaynağı ve zayıf bir toprağı vardır. nüfusun büyük çoğunluğu tarımla uğraşır. endüstri, karsız devlet kontrolündeki kurumların egemenliğindedir. ocak 1994`deki afrika frankı devalüasyonu sonrası hükümet, uluslararası acentelerle birlikte yürüttüğü kalkınma programını yenilemiş ve ihracat ve ekonomik büyüme yükselmiştir. ülkenin makroekonomik kalkınmasının muhafazası, düşük enflasyonun, ticaret açığındaki küçülmenin ve özel yatırımı teşvik etmek için düzenlenen reformların sürmesine bağlıdır.
gsyih: satınalma gücü paritesi - 12 milyar $ (2000 verileri)
gsyih - reel büyüme: %5 (2000 verileri)
gsyih - sektörlere göre: tarım: %26
endüstri: %27
hizmet: %47 (1998)
enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %1.5 (2000 verileri)
iş gücü: 5 milyon (1999)
sektörlere göre işgücü dağılımı: tarım %90 (2000 verileri)
endüstri: pamuk tiftiği, meşrubat, tarım ürünleri, sabun, sigara, tekstil, altın
endüstrinin büyüme oranı: %4.2 (1995)
elektrik üretimi: 285 milyon kwh (1999)
elektrik üretimi için kaynaklar: fosil yakıtlar: %71.93
hidro: %28.07
nükleer: %0
diğer: %0 (1999)
elektrik tüketimi: 265.1 milyon kwh (1999)
elektrik ihracatı: 0 kwh (1999)
elektrik ithalatı: 0 kwh (1999)
tarım ürünleri: fıstık, susam, pamuk, mısır, pirinç, çiftlik hayvanları
ihracat tutarı: 220 milyon $ (2000 verileri)
ihracat ürünleri: pamuk, hayvansal ürünler, altın ihracat ortakları: italya %13, fransa %10, endonezya %8, tayland %7 (1999)
ithalat tutarı: 610 milyon $ (2000 verileri)
ithalat ürünleri: makine, gıda maddeleri, petrol
ithalat ortakları: fildişi sahili %30, fransa %28, ispanya %3, benelux (belçika, hollanda, lüksemburg ekonomik birliği) %3 (1999)
dış borç tutarı: 1.3 milyar $ (1997)
para birimi: afrika frankı (xof)
para birimi kodu: xof
mali yıl: takvim yılı
iletişim bilgileri
kullanılan telefon hatları: 36,000 (1997)
telefon kodu: 226
radyo yayın istasyonları: am 2, fm 17, kısa dalga 1 (1998)
radyolar: 370,000 (1997)
televizyon yayını yapan istasyonlar: 1 (1997)
televizyonlar: 100,000 (1997)
internet kısaltması: .bf
internet servis sağlayıcıları: 1 (2000)
internet kullanıcıları: 4,000 (2000)
ulaşım ve taşımacılık
demiryolları: toplam: 622 km (1995 verileri)
karayolları: toplam: 12,506 km (1996)
deniz yolları: yok
limanları: yok
hava alanları: 33 (2000 verileri)
(bkz: ouagadougou)
şehirleri:
* ouagadougou
* banfora
* batie
* bobo dioulasso
* bogande
* boromo
* boulsa
* bousse
* dano
* dedougou
* diapaga
* diebougou
* djibo
* dori
* fada n gourma
* gaoua
* garango
* gayeri
* gorom gorom
* gourcy
* hounde
* kaya
* kokologo
* kombissiri
* kongoussi
* kordie
* koudougou
* kouka
* koupela
* leo
* loropeni
* manga
* meguet
* mogtedo
* nouna
* orodara
* ouahigouya
* ouargaye
* pama
* pissila
* po
* pouytenga
* reo
* sapouy
* sebba
* sindou
* solenzo
* tangin dassouri
* tenkodogo
* titao
* toma
* tougan
* yako
* ziniare
* zorgo
* ouagadougou
* banfora
* batie
* bobo dioulasso
* bogande
* boromo
* boulsa
* bousse
* dano
* dedougou
* diapaga
* diebougou
* djibo
* dori
* fada n gourma
* gaoua
* garango
* gayeri
* gorom gorom
* gourcy
* hounde
* kaya
* kokologo
* kombissiri
* kongoussi
* kordie
* koudougou
* kouka
* koupela
* leo
* loropeni
* manga
* meguet
* mogtedo
* nouna
* orodara
* ouahigouya
* ouargaye
* pama
* pissila
* po
* pouytenga
* reo
* sapouy
* sebba
* sindou
* solenzo
* tangin dassouri
* tenkodogo
* titao
* toma
* tougan
* yako
* ziniare
* zorgo
ulkenin di$i$leri bakani turkiyedeydi. di$i$leri bakanimiz ile ortak bir basin toplantisi yapacagi esnada $ak diye bayiliverdi. o goruntuler $urada;
http://webtv.hurriyet.com.tr/2/49046/0/1/konuk-bakan-toplantida-bayildi.aspx
http://webtv.hurriyet.com.tr/2/49046/0/1/konuk-bakan-toplantida-bayildi.aspx
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?