10 kasım 1938

10 kasım 1938’de, türk milleti, acıların en büyüğünü yaşıyordu, atatürk ölmüştü. durum, bütün ülkelere resmen bildirildi.

afganistan’dan finlandiya’ya, japonya’ya kadar bütün ülkeler cenazeye en üst seviyede heyetlerle katılacaklarını bildirdiler.

atatürk’ün en çok savaştığı ülke ingiltere, özel bir zırhlı ile gönderilen ve başında, onun anafartalar’da denize döktüğü kıtaların komutanı mareşal lord birdwood ve ingiltere’nin akdeniz filosu başkomutanı oramiral dudley pound olmak üzere kalabalık bir heyet ve 12 subay 160 erlik bir tören kıtası ve 56 mevcutlu bir bando ile katılırken, düşman yunanistan, başında başbakan metaxas olmak üzere, 12 kişilik yüksek bir heyetle cenaze töreninde bulunacağını açıkladı.

abd’den ise, uzun süre cevap gelmedi.

sonunda, abd dışişleri bakanlığı protokol dairesi, 18 kasım 1938’de, ankara’daki büyükelçiliği’ne gönderdiği yazıda,
törende abd’yi, sadece büyükelçi’nin temsil edeceğini bildiriyordu.

yazıda, asıl enteresan olan ifade, şöyle idi:

“abd büyükelçiliği’nden alınan bir telgrafta amerikan hükümeti adına cenaze töreninde kullanılmak üzere, 300 dolarlık bir çelenk yaptırılması için büyükelçiliğe yetki verilmesi önerilmiş, ancak abd dışişleri bakanlığı bu bedeli yüksek bulduğundan, büyükelçiliğe 200 dolar harcama yetkisi verilmiştir.”

not: abd, lozan antlaşması’nı tanımayan ilk ve tek ülkedir.