kadırga

hem kurek hem yelkenle ilerleyebilen savas gemisi

(bkz: kalyon)

(bkz: kadirgali aysel)

istanbul’da bir semt. fener rum patrikhanesi buralardadır.

buharlı gemilerin yapımından evvel kullanılan harp gemilerinden biri.
kadırgalar hafif,az su çeken,dar,uzun ve alçak bordalı,kıç tarafları baş tarafından yüksek,kürekle ve müsâit rüzgârlı havalarda üç köşe yelkenle seyir yapan,manevra kabiliyetleri yüksek harp tekneleridir.özellikle akdeniz devletleri tarafından kullanılırdı.

assos’da bir koy. denizi mavi bayraklı olmakla beraber buz gibi olduğu için pek yanaştırmaz kendisine...

murathan mungan ın, cok bilinen yalniz bir opera siirinin de icinde bulundugu, yaz gecer isimli kitabinda yer alan, muhtesem siiridir.


ne kadar gitsen de uzaga
vucudumda dolasiyor zincirin
kurdugun butun tuzaklari
tapinak bildim

tenim col tenim col tenim col

bedenimi lincine birakip
cekip giderim
cekip giderim
giderim
tenim col


seklindeki mısralari icinde barindirir ki, tekrar tekrar okumanin bu kadar haz verdigi tek siirdir bu bilgice.


eline ve yuregine sagliktir m.m.

senelerce, senelerce evveldi;
bir deniz ulkesinde... ve belki de
birbirine aktardigim defterlerin hepsinde
bu siir vardi:
senelerce, senelerce evveldi;
biz seninle orada, o deniz ulkesinde tanistik

uzak denizler, uzak yakinliklar icinde
bir kadirga iki korsan
tarih, yarin, utopya dolu sandiklar arasinda
birbirimizi yaralarindan tanidik
disi korsan, içi iç denizlerde yasayan cocuklardik
konusamadiklarimiz bir bulut kalinliginda
duruyordu aramizda
oysa konussak, ya da dokunsak birbirimize
cekip gidecekti icimizdeki o korkunc noksanlik
batik gemilerin deniz diplerini saran
umutsuzlugu vurmustu yuzumuze
birbirimizden ve askin kesfedilmemis gizlerinden
urkuyorduk
bir definenin ikiye paylastirilmis haritasinda
bilmeden
birbirimize dogru ilerliyorduk

seklinde insanin yuregini eline veren bir giris yazmistir murathan mungan. aldir ve artik kullanilmazdir. oper koklar ve gider gomersin bir sogut golgesine. siirdir.

senelerce, senelerce evveldi;
bir deniz ülkesinde... ve belki de
birbirine aktardigim defterlerin hepsinde
bu siir vardi:
senelerce, senelerce evveldi;
biz seninle orada, o deniz ulkesinde tanistik

uzak denizler, uzak yakinliklar icinde
bir kadirgada iki korsan
tarih, yarin, utopya dolu sandiklar arasinda
birbirimizi yaralarindan tanidik
disi korsan, ici ic denizlerde yasayan cocuklardik
konusamadiklarimiz bir bulut kalinliginda
duruyordu aramizda
oysa konussak, ya da dokunsak birbirimize
cekip gidecekti icimizdeki o korkunc noksanlik
batik gemilerin deniz diplerini saran
umutsuzlugu vurmustu yuzumuze
birbirimizden ve askin kesfedilmemis gizlerinden
urkuyorduk
bir definenin ikiye paylastirilmis haritasinda
bilmeden
birbirimize dogru ilerliyorduk

kara gorunmuyordu yoklugumuzda
kara cok uzakta
sahiller millerce
uzaktaydi birbirimizin yoklugunda
neyimiz vardi ofkeli bir genclikten
magrur inceliklerimizden
ve geceler boyu kisik yildizlar altinda anlatilan
ihanetlerin kara bilgisinden baska
biliyorduk geldigimiz yer atlantis
o yitik utopya
gittigimiz yer de ora
senelerce, senelerce evveldi;
sen yoktun
bu ask basladiginda
senelerce, senlerce evveldi;
sen yoktun
ben de yoktum
bu ask basladiginda

bizi yola cikaran ne varsa
yol uzerindedir,
oyledir saniyorduk
gelecegi secmeye calisiyordu kisilmis gozlerimiz
adasiz denizlerin ufkunda
bilge ve hirsiz. cocuk ve katil. olum ve ogul
oluyoruk. denizler, meydanlar, kavgalar ortasinda
firtina bilgisi yoklarken
cozulmemis zamanlarin altin bilmecelerini
bir daha hic cikamadik daldigimiz karanliktan
kara ruhlarin buyuk bayramlarindan sonra

ask giz tutmus tugra
ask 1988
bir yildir yoldayiz
askimiz saglam sularda
ask 1988
gidecegimiz yer atlantis
o utopya sila
ayrilsak bile biliyoruz
baska bir anlamda
senelerce, senelerce sonra
saglam, odesmis, mutlu asiklar icin
bir randevudur
ayni yolculukta kadirga

ask 1992
ayrilik 1992
simdi biliyor muyuz
gomulup gideni batiklarda

kac kiyidan toplanmis taslarla
batiyordu dibe
sarap ficilariyla, zeytin dallariyla
yarim kalmis bir gravurde
yelkenleri sonen kadirga
batiyordu
sarisin hurmalar, gumus paralar
uzak otlar, ipek toplari, amber kokulariyla
cikmamak uzere bir daha
bir baska murekkebin kiyilarina

daldigimiz solgun gravurden
birbirimize baktigimizda
diriliyordu deniz diplerinde
bogulmus beyaz kentlerden
gecilen yolculuk
ayni takim yildizlarin altinda
dunyaya gelen asklarin benzerligi gibi
baska caglari haber verir kimi denizler
yoksa nerden cikardi bu ruzgar
bu zeytin dallari, bas donduren sarabin kokusu
agzimizdaki bu hurma tadi
ipegine uzandigim bu amber nerden

yuregimdeki dovme cok eski bir gravurden

bulusurdu sessizligimiz
okudugumuz sayfalarin derinliginde
ne zaman sussak
aramizdan gecerdi hayalet gemileri
karsilikli kiyilarda
ayni denize bakan
iki koltuk, iki lamba, iki ay
ayni pencerenin derinlestirdigi gecede
gemilerin isligini dinlerdik
tek bir soz bile etmeden konusurduk saatlerce

kapkara hayalet gemileri gecerdi
gecmisten gelen
sessizligin yarattigi sis icinde
kapkara hayalet gemileri
gecerdi gozlerimizin onunde
gecenin icinden
yeniden dondugumuz sayfalarin derinliklerinde
dilsiz kirilganligiyla dip iklimi
yuzeydeki calkantilarini unuttururdu
gomuldugumuz denizin
som bir butunluk icindeydik
koltuk, lamba, kitap
sayfasini kapatirken
kahramani oldugumuz siirin
ay sonerdi penceremizde

hayaler gemileri gecerdi
uykularimizin icinden

uzun denizlerde yorulmazdi gozlerimiz
birbirimizin gunesine baktikca
en yeni yerlerimizi birbirimize borclandik
cunku asiktik, kararliydik, hakliydik
bir denize kac dalga sigarsa

guz denizini ayiran halatlar
yaz denizinden genis melankolisi
issiz bir adaya dusecek olsan
hangi siirleri alirdin yanina
hangi mevsimleri, ikindileri
carsafini degistir denizin sevgilim
tropikal yapraklarin, ayin
yuzune dusen percemlerini kaldir
hafizandan butun lekeleri sil
alismak curutur govdenin derinligini

hangi denizi sectiysen o turlu
varligin kistirildigi seyir defteri
yaz denizini guz denizinden
ayiran halatlar gibi
cozulur adalarin daginik belleginden

savat gece
cakillarda sarkisi
ay isigiyla ayrilir denizin ipegi ikiye
yalinligin vurgununda cozulen derinlik
govdenin uykulu tarihi
aydinlanir karasina vurdugu sahilde
avucunda tenimin tacyapraklari
kalbimde kalabalik yeminler
vahsiyim, vahsiyiz
bu define gunlerinde

ciplakligimizla
dagliyoruz
birbirimizi
gokle karisiyor tenimiz
kumun zamanlariyla
suyun yeniden elde edilmesi
bulutun dumani
yagmurun kirbaci
yapragin buhariyla
sevismek icin degil
yasamak icindir ciplakligin onemi
tanimlara zorlanmis itiraflardan
firar ediyor
govdelerimiz

bir ejderha uyuyor ay isiginda
ay isiginda uyuyoruz ilk defa
kendiliginden yolunu bulan
hayvanlar gibi
ates, hava, su, toprak ve ask
birbirimize cikiyor her defasinda
kendiliginden yolunu bulan
birbirimizin kollarindaki
ejderha

gecenin butun burclari
inmisti sahile
urperen kumlarin uzerinde
hic gormedikleri bir sabah gibi
bakiyorlardi yuzumuze

gecenin gogsumuzde unuttugu
bir avuc ay isigi
senin gogsunde biraktigim
en derin uykumdu
orada kaldim
orada kaldi

ne kadar tutkunduk birbirimize
ufuk daralirdi tenimizin yankisindan
o kacak sahil koyu. kadirga
simdi iki ayri yaz kaldi bize
birlikte gecirdigimiz o buyuk yazdan

solak defterlerde ugru
erkek denizlerde mitoloji
korsan haritalarinda define kalbim
bir senden bircok asik edindi
zamani bizden ayri parlayan bir seydi
kanimda kimildayan tutku
gecenin sozlesmesindeki murekkep
her seyi aska ve atese donusturen
derin bir ayindi
sen gittin
bulustugumuz korfezler simdi baska denizlerin cekiminde
sen gittin
ama doksan dokuz adin kaldi kalbimde

ne kadar gitsen de uzaga
vucudumda dolasiyor zincirin
kurdugun butun tuzaklari
tapinak bildim

tenim col tenim col tenim col

bedenimi lincine birakip
cekip giderim
cekip giderim
giderim
tenim col

aysberg tul
ne zaman dondu pusula
ne zaman geldik bu iklime
aramizdaki siste kaybolmus
buzkiran gemiler
kaybolmus kelimeler
sen yoksun
ben de yokum
kutuplar kadar yalniziz ikimiz de

ruyamizi emanet etmedik
hic uyumadik sigda
olumun uykusuna guvenir gibi
birakirdik kendimizi
birbirimizin duslerinin yastigina
askti bu beraberlikti
yol arkadasligiydi
ve daha binlerce kelime

ask bitmiyor bitmeden
denizi tukenmemis kadirga
bir cifte vav yokusundan asagi
doksan dokuz adimin
en guzeli sevgilim
yeniden bulmanin sulari
denizi gecenlerin adimlarindan sonra

tas kadar kor
tas baskisi gravur
diri murekkep
kor ask, kor levha
buyuk bir firtinada
yikanmis aydinligiyla
iniyor hat
guvercin donuyor
bir dal zeytinle
ask bitmiyor bitmeden
tukenmemis deniziyle
masalina donuyor kadirga

bir turku
meyve bile dalina guvenir
meyve kadar hukmum yog imis
bir dize
denizim ben batik asklarla dolu
bir fotograf
siirde gorunmuyor
ve gorunmeyen nice ayrinti
kim bilir ne zaman kendini yazmaya baslamis
baska siirlere tasmis
tasirmis icindekileri
seyir defterinin kazalara ugradigi kadirga
yeni dalgalarla yamiyor
yarildigi denizi

gonderinden ithafini kazidigi tarihi
gonderme yaptigi baska denizler yaratti kendine
kimi zaman baska siirlerin govdelerinde
denize acilarak surdurdu, surduruyor kendini
duruyor yurekteki define, korsanlar yaslandi
deniz zamansiz
ne sen, ne ben, ne su mai deniz
ne de melali anlamayan digerleri
senelerce, senelerce evveldi
senelerce senelerce evvel bir sonraki

1988 - 1992