mustafa kemal atatürk

yüzyıllar nadir olarak dahi yetiştirir. şu talihsizliğimize bakın ki, o büyük dahi çağımızda türk milletine nasip oldu.

loyd george
ingiltere başbakanı

o, türkiye’yi kurmakla bütün dünya uluslarına müslümanların seslerini duyuracak kudrette olduğunu ispat etti. kemal atatürk’ün ölümüyle müslüman dünyası en büyük kahramanını kaybetmiştir. atatürk gibi bir önder önlerinde bir ilham kaynağı olarak dikildiği halde hind müslümanları bugünkü durumlarına hala razı olacaklar mı?

muhammed ali cinnah
pakistan’ın kurucusu

çağımızda; uzak görüşlü, cesur, siyasi, sosyal ve ekonomik reformlarla türkiye’yi bugünkü modern cumhuriyet durumuna getiren atatürk’tür. aynı zamanda bugün türkiye’nin avrupa ortak pazarı’na erişmesini sağlayan modern ekonominin temelini hazırlayan da yine o’dur.

joseph luns
hollanda dışişleri bakanı

ben türk-alman dostluğunu yakından tanıyan bir neslin çocuğuyum. küçük yaşımda bir adamın, yaptığı hizmetleri, ülkesi için giriştiği özverileri gördüm. bu adam mustafa kemal idi. büyüktü, çünkü ulusunu, ülkesinin bir talihsiz anında yurdunu kurtarmak için bütün cesaretini kullandı. büyüktü, çünkü, ulusunu tarihin gereklerine uymak zorunluluğuna yöneltti. büyüktü, çünkü, ölçüyü korumasını her zaman bildi ve eserini tehlikeye sokacak sınırları aşmadı. yürekliliğin ve kendi yürekliliğinin sınırlarını da çizebilecek kadar anlayışlıydı.

kurt g. kiesenger
federal almanya başbakanı

mustafa kemal sosyalist değildi. fakat görülüyor ki iyi bir teşkilatçı, yüksek anlayışlı, ilerici, iyi düşünceli ve akıllı bir önderdir. o, soygunculara karşı bir kurtuluş savaşı yapıyor. emperyalistlerin gururunu kıracağına ve sultanı da yaranı ile birlikte alt edeceğine inanıyorum.

lenin
rus ihtilali lideri

atatürk, tarih boyunca gelip geçmiş en büyük devlet adamlarından biridir. hiçbir zaman yaşadığı zamanın üzerinde durmamış, ileriyi görerek ona göre iş yapmıştır. atatürk’ü mussolini ve hitler gibi yöneticilerden ayıran nokta işte bu niteliktir. onlar her yaptıklarında kendilerini düşünerek hareket ediyorlardı. atatürk, kendisinden ötesini, 20-30 yıl ilerisini görerek hareket ederdi.

lord kinross
ingiliz devlet adamı

asker-devlet adamı, çağımızın en büyük liderlerinden biri idi. türkiye’nin en ileri memleketler arasında hak ettiği yeri almasını sağlamıştır. yine o, türklere, bir milletin büyüklüğünün temel taşını oluşturan, kendine güvenme ve dayanma duygusunu vermiştir. ben atatürk’ün sadık arkadaşlarından biri olmakla övünç duyuyorum.

general mac arthur
abd. uzakdoğu kuvvetleri
başkomutanı

kemal atatürk veya bizim o’nu o zamanlar tanıdığımız ismiyle kemal paşa, gençlik günlerimde benim kahramanımdı. büyük devrimlerini okuduğum zaman çok duygulandım. türkiye’yi modernleştirme yolunda atatürk’ün giriştiği genel çabayı büyük bir takdirle karşıladım. o’nun dinamizmi, yılmaz ve yorulmak bilmezliği insanda büyük bir etki yaratıyordu. o, doğuda modern çağın yapıcılarından biridir. o’nun en büyük hayranları arasında bulunmakta devam ediyorum.

jawaharlal nehru
hindistan başbakanı

mustafa kemal hakkındaki bilgiyi o’nu çok iyi tanıyan birisinden edindim. sovyet sosyalist cumhuriyetleri birliği’nin dışişleri bakanı litvinof ile görüşürken, onun fikrince bütün avrupa’nın en değerli ve ilgi çekici devlet adamının bugün avrupa’da yaşamadığını, boğazların gerisinde, ankara’da yaşadığını, bunun türkiye cumhuriyeti cumhurbaşkanı
gazi mustafa kemal atatürk olduğunu söyledi.

franklin d. roosevelt
abd. başkanı

bir ulusun hayatında bu kadar az sürede bu denli kökten değişiklik pek seyrek gerçekleşir… bu olağanüstü işleri yapanlar, hiç kuşkusuz kelimenin tam anlamıyla büyük adam niteliğine hak kazanmışlardır. ve bunlardan dolayı türkiye övünebilir. (13 ekim 1933)

sofokles venizelos
yunan başbakanı

sakarya savaşı, sakarya zaferi, yirmi yaşımın en kuvvetli hatırası olmuştur. o zamanlar kendi kendime diyordum : acaba ben de ulusumu böylesine seferber edemez miyim, onun ruhuna bu kurtarıcı hamleyi, dizgin tanımaz ihtirası aşılayamaz mıyım?

habib burgiba
tunus devlet başkanı

büyük atatürk’ün ölümünün 25. yıldönümü nedeniyle fransız ulusunun, türk ulusuna karşı duymakta olduğu sadık dostluk duygularını dile getirmek isterim. türkiye tarihi, bugün, her zamandan çok batı ve avrupa tarihinden ayrılmaz bir durumdadır. ve atatürk’ün bu yöndeki gayretleri sonuçsuz kalmamıştır. memleketlerimiz arasındaki yüzyılları aşan dostluk, bu gelişmenin temelini oluşturur.

charles de gaulle
fransa devlet başkanı

savaşta türkiye’yi kurtaran, savaştan sonra da türk ulusunu yeniden dirilten atatürk’ün ölümü, yalnız yurdu için değil, avrupa için de en büyük kayıptır. her sınıf halkın o’nun ardından döktükleri içten gözyaşları bu büyük kahramana ve modern türkiye’nin ata’sına layık bir tezahürattan başka bir şey değildir.

winston churchill
ingiltere başbakanı

mustafa kemal ismini bundan 50 yıl önce seçkin bir türk komutanı olarak duymuştuk. daha sonra barışın kuruluşuyla devlet adamlığı özelliklerini ortaya koyma fırsatını elde etmesi, büyük milli önderlerden biri olarak o’na tarihin en yüce mevkilerinden birini kazandırmıştır. o kahraman ve cesur askeri saygıyla, modern türkiye’nin gerçek babası olan devlet adamını da hayranlık ve şükranla anıyoruz.

sir a.douglas home
ingiltere başbakanı

kemal atatürk için daimi bir anıt tesisi münasebetiyle türkiye’ye tebriklerimi arz ile gurur duyuyorum. o’nun gösterdiği yolda yürüyen büyük ulusunuz çok önemli başarılar elde etmiştir. türk birliğinin ve ilerleyişinin mimarı atatürk’ün hatırasını anmak için yapılan bu tören, dünyanın her tarafından hür insanlara ilham kaynağı olmuş bir zata çok yerinde bir saygıdır.

dwight d.eisenhower

kemal atatürk yalnız bu yüzyılın en büyük liderlerinden biri değildir. biz pakistan’da o’nu, gelmiş geçmiş bütün çağların en büyük adamlarından biri olarak görüyoruz. o, yalnız sizin ulusunuzun sevgili önderi değildir. dünyadaki bütün müslümanlar gözlerini sevgi ve hayranlık duygularıyla o’na çevirmişlerdir.

eyüp han
pakistan devlet başkanı

mustafa kemal atatürk, hemen her zaman nerede duracağını bilmiştir. bu o’nun pek hayran olduğum meziyetlerinden biriydi. daima ilerisini düşünmek, daima dikkat, o’nun memleket yolundaki işlerinde hakim olmuştur.

mareşal fevzi çakmak

marmara kıyısındaki sıcak, toz toprak içinde, eciş bücüş yollu, ikinci sınıf kıyı kasabası mudanya’da, batı ile doğu karşı karşıya geldiler. ismet paşa’yla görüşecek müttefik generallerini taşıyan ingiliz sancak gemisi “iron duke”ün kül rengi öldürücü kulelerine rağmen, batılılar buraya barış dilenmeye geliyordu; yoksa barış istemeye, ya da şartlarını dikte ettirmeye değil. bu görüşmeler, avrupa’nın asya üzerindeki egemenliğinin sonunu gösteriyor. çünkü mustafa kemal, herkesin bildiği gibi yunanlıları silip süpürmüştü.

e. hemigway
amerikalı yazar

paşa, size nasıl hayran olmayayım? ben fransa’da laik bir hükümet kurmuştum. bu hükümeti papa’nın paris’teki temsilcisinin yardımı ile papazlar devirdi. siz ise bir halife’yi kovdunuz ve gerçek anlamıyla laik bir devlet kurdunuz. siz, bu taassup içinde laikliği bu topluma nasıl kabul ettirdiniz? dehanızın büyük eseri laik bir türkiye yaratmak olmuştur. (1933)

edouard herriot
fransa başbakanı

atatürk adı insana bu yüzyılın büyük insanlarından birinin tarih başarılarını, türk ulusuna ilham veren önderliğini, modern dünyayı anlayışındaki ileri görüşlülüğü ve askeri bir önder olarak kudret ve cesaretini hatırlatmaktadır. şüphesiz ki, türkiye cumhuriyeti’ nin doğuşu ve o zamandan beri atatürk’ün ve türkiye’nin giriştiği derin ve geniş devrimler kadar bir ulusun kendisine olan güvenini daha başarı ile belirten başka örnek gösterilemez.

john f. kennedy
abd. başkanı

yakın ve orta doğuda ilk cumhuriyet, doğuşunu o’na borçludur. bu cumhuriyet, birçok ulusun milli özgürlük savaşlarına ışık tutmuştur. atatürk’ün yönetimindeki türkiye’nin uluslar arası otoritesi yükselmiş ve ülkesi dünya siyasetinde önemli bir rol oynamaya başlamıştır.

nikita s. kruşçef
sovyetler birliği başkanı

devletimizin banisi ve milletimizin fedakar, sadık hadimi, insanlık idealinin aşık ve mümtaz siması, eşsiz kahraman atatürk ! vatan sana minnettardır.

ismet inönü
2nci cumhurbaşkanı

bütün ömrünü hizmetine verdiğin türk milletiyle beraber senin huzurunda tazim ile eğiliyoruz. bütün hayatında bize ruhundaki ateşten canlılık verdin. emin ol, aziz hatıran sönmez meşale olarak ruhlarımızı daima ateşli ve uyanık tutacaktır.

celal bayar
3ncü cumhurbaşkanı

sen bizimdin. seni halife yapmak, padişah yapmak isteyenler oldu. iltifat etmedin. milli irade yolunu seçtin. hayat ve şahsiyetini milletin hizmetine vakfettin. türk’ün gıpta ettiği, taziz ettiği, övdüğü vasıflara maliktin. bütün bu meziyetlerin ile türk’ün ta kendisi idin.

cemal gürsel
4ncü cumhurbaşkanı

seni kaybettiğimiz günün yıldönümünde türk ulusuna kazandırdığın cumhuriyetin ve özgür demokratik sistemin; içinde bulunduğumuz müşkülleri aşmada, çağımız uygarlığının üstüne ulaşmada tek çıkar yol olduğuna inancımızı tekrarlıyorum.

fahri s. korutürk
6ncı cumhurbaşkanı

türk tarihine bir güneş gibi doğuşunun yüzüncü yıldönümünü, yine aramızda imişçesine bütün milletçe coşku ile kutluyoruz. bir zamanlar ifade ettiğin gibi, fani vücudun toprak oldu, fakat kurduğun ve bize emanet ettiğin cumhuriyet, gerçekleştirdiğin eserler ve koyduğun ilkeler, daha nice yüzyıllar korunacak ve sonsuza dek yaşatılacaktır. bunların yılmaz bekçileri olarak, bir kere daha bu konuda and içiyor ve “ne mutlu türk’üm” diyerek huzurunuzda saygıyla eğiliyoruz.

kenan evren
7nci cumhurbaşkanı

türk milletine hizmet etmek, onun mutluluk ve refahı için çalışmak, atatürkçülüğün birinci şartıdır. her şeyimizi borçlu olduğumuz 20nci yüzyılın bu kahraman komutanına, biyük inkılapçısına, dahi devlet adamına ancak türk milletine daha çok hizmet ederek, milletimizi çağdaş medeniyet seviyesinin üstüne yükselterek borcumuzu ödeyebiliriz.

turgut özal
8nci cumhurbaşkanı

cumhuriyet’in kuruluşuyla, yok edilmek istenen türk milleti, büyük atatürk’ün önderliğinde kaderine el koymuş olarak tarih sahnesinde tekrar yerini almıştır. büyük atatürk’ün türk insanına gösterdiği hedef, fakirlikten, cahillikten kurtulmuş, hür, mutlu ve müreffeh türkiye’dir.

büyük atatürk !
kurduğun türkiye cumhuriyeti, gösterdiğin hedefe doğru ilerlemeye devam ediyor.

süleyman demirel
9ncu cumhurbaşkanı