ayetullah humeyni

ayetullah seyyid ruhullah musavi humeyni (24 eylül 1902 - 3 haziran 1989), iran islam devrimi’nin ruhani önderidir ve iran’da şah rejimine son verip islam cumhuriyetini kuran kişidir.

asıl adı ruhullah, soyadı mustafavi’dir. ayetullah lakabı dinde ehil oluşundan, seyyid ismi muhammed’in soyundan gelişinden ve musavî lakabı da soyunun musa kazım’a dayanışından ötürü verilmiştir.

5 aylıkken babası dönemin hükümetine bağlı güçler tarafından öldürüldü. 15 yaşındayken o güne kadar kendisini büyüten annesi ve halası ölünce kimsesiz kaldı.

çocukluğundan itibaren dini medreselerde eğitim gördü. genç yaşından beri şah rıza pehlevi rejimine karşı mücadele verdi ve devrimden önce birkaç kez yaptığı rejim aleyhindeki konuşmalar yüzünden cezalandırıldı.

1964’de ülkesinden sürüldü. kısa süre irak ve türkiye’de (1964 yılında bursa’da) kaldıktan sonra gittiği fransa’da 1 şubat 1979’a kadar ikamet etti. 11 şubat’ta şah yönetimini deviren ayaklanmaları yönetti.

1 şubat 1979 tarihinde şah iran’dan kaçınca humeyni de ülkesine geri döndü ve 11 şubat 1979’da önderlik ettiği büyük mücadele zaferle sonuçlandı.

saddam hüseyin’in saldırması sonucu 1980-1988 arasında 8 yıl boyunca irak’la savaştı. 1989’da salman rüşdi hakkında ölüm fetvası yayınladıktan sonra aynı yıl kendisi vefat etti.

hakkında hazırlanan spirit of god belgeseline göre, bursa ulu camii’nde bir cuma günü fetva vermiştir.