alman sovyet saldırmazlik pakti

molotov-ribbentrop paktı olarak da bilinir.ii. dünya savaşı öncesi münih anlaşması ile çekoslavakya’nın südetler bölgesinin almanya’ya bırakılması üzerine batı ile yaptığı ittifaklara güveni azalan stalin, yaklaşan savaş için hazırlıkları tamamlamak için gerekli olan zamanı kazanabilmek maksadıyla hitler’le anlaşmaya karar verdi. yahudi asıllı dışişleri bakanı litvinov’u görevden alarak yerine molotov’u atadı. yine 10 mart’ta verdiği bir demeçte batılıları bir alman-sovyet savaşı çıkarmakla suçladı. aynı şekilde adolf hitler de bir batı-sovyet yakınlaşmasından endişe ediyordu. bütün bu gelişmeler sebebiyle 20 ağustos’ta hitler, dışişleri bakanı ribbentrop’u görüşmek üzere moskova’ya yolladı ve 23 ağustos’ta da alman-sovyet saldırmazlık paktı imzalandı. diğer yönleriyle normal bir saldırmazlık paktı olan bu antlaşmanın gizli maddelerinde doğu avrupa üzerindeki alman ve sovyet etki alanları belirleniyordu. bu paktın ışığında almanya polonya’ya girecek ve ii. dünya savaşı başlayacaktır.

paktın içeriği
antlaşmanın odak noktasını doğu avrupa’nın paylaşımına dair gizli protokol oluşturuyordu.[1] ribbentrop polonya’nın 1914 sınırları doğrultusunda etki alanlarına bölünmesini önerdi. tek fark varşova’nın almanya’ya bırakılan batı bölümünde yer alması olacaktı. bu etki alanlarında ayrı bir polonya devletinin varlığının sürdürülüp sürdürülmeyeceği veya bu alanların almanlar veya sovyetlerce işgal edilip edilmeyeceği konusu protokole dahil edilmedi. baltık devletleri konusunda ribbentrop’un önerisi finlandiya ve estonya’nın sovyet etki alanı, litvanya’nın alman etki alanına dahil edilmesi; letonya’nın ise bölüşülmesi idi.