15-16 haziran 1970’de gerçekleşen ayaklanmadır. türkiye tarihindeki ilk işçi sınıfı ayaklanması olması özelliğini taşımaktadır.
1963’te yasalaşan sendika, toplu sözleşme ve grev hakkı yasalarını dönemin hükümeti tarafından değişiklikler yapılması için 13 haziran 1970’de meclise sunuldu. tasarıda işçilerin istedikleri sendikaya serbestçe üye olmalarını ve beğenmedikleri sendikalardan ayrılmalarını güçleştiren toplu sözleşme ve grev haklarını kısıtlayan hükümler içermekteydi. türkiye genelinde faaliyet gösterebilmesi için iş kolunda sigortalı çalışan işçilerin üçte birini örgütlenmesi barajı getiriliyordu ve konfederasyon faaliyeti gösterebilmesi için sigortalı işçilerin üçte biri kadar üyeye sahip olması isteniyordu. bu oranın disk’in sahip olduğu üye sayının üstünde olduğu tespit edilerek konulduğu iddia edildi.
15 haziran’da izmit gebze’den kadıköy’e levent’ten mecidiyeköy ve taksim’e bakırköy’den topkapı ve edirnekapıya kadar isatnbul’un dört bir yanında işçiler sokaklarda taleplerini "anayasa çiğnenemez" "disk kapatılamaz" sloganları ile dile getirdiler. bu eylemde kadıköy’de polis’in açtığı ateş sonucu üç kişi hayatını kaybetti.
16 haziran’da kocaeli ve istanbul’da sıkıyönetim ilan edildi. 12 mart ve 12 eylül askeri darbelerinde kemal türkler ve diğer disk yöneticileri halkı kışkırtmak ve bölücülük propangandası yapmaktan yargılandılar; davalardan beraat ettiler. yasa da "anayasaya aykırı olduğu" için anayasa mahkemesi tarafından iptal edildi.
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?